Νέος Οικοδομικός Κανονισμός: «Πράσινο φως» με παρατηρήσεις από το ΣτΕ για το προεδρικό διάταγμα του ΕΣΠΙΑΠ

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) έδωσε το πολυαναμενόμενο «πράσινο φως» για το προεδρικό διάταγμα που εγκρίνει το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ), το οποίο λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στα πολεοδομικά κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στον τομέα της πολεοδομικής πολιτικής, καθώς διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα γίνεται η περιβαλλοντική εξισορρόπηση των νέων οικοδομικών αδειών.

Το σχέδιο διατάγματος είχε διαβιβαστεί στο Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ για νομοπαρασκευαστική επεξεργασία, έπειτα από σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (υπ’ αριθμ. 146, 147, 148 και 149/2025), οι οποίες καθόριζαν τα όρια εφαρμογής των πολεοδομικών κινήτρων. Με τη νέα γνωμοδότησή του υπ’ αριθμ. 135/2025, το ΣτΕ έκρινε ότι το προεδρικό διάταγμα είναι συνταγματικό και νόμιμο, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την επίσημη έκδοσή του.

Ωστόσο, οι σύμβουλοι διατύπωσαν ορισμένες παρατηρήσεις, ζητώντας μεγαλύτερη ακρίβεια στα στοιχεία που αφορούν την προεκτίμηση της οικοδομικής άδειας και τον προσδιορισμό του ύψους του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου που θα καταβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι. Το ΣτΕ επισημαίνει την ανάγκη να αποσαφηνιστούν πλήρως:

οι υπόχρεοι καταβολής του ποσού,

η διαδικασία πληρωμής,

και η αξιοποίηση των κονδυλίων από τους δήμους.

Το ποσό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου θα κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ενώ θα αξιοποιείται αποκλειστικά από τον δικαιούχο δήμο για έργα και δράσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης, ενταγμένες στο πλαίσιο του νέου συστήματος.