Αλλάζει ριζικά ο χάρτης προστασίας του καταναλωτή – Έρχεται νέα αρχή με ισχυρές αρμοδιότητες από το 2026

Σημαντικές αλλαγές ετοιμάζει το υπουργείο Ανάπτυξης στο πεδίο της προστασίας των καταναλωτών και της εποπτείας της αγοράς. Ένα νέο, σύγχρονο σχήμα βρίσκεται στα σκαριά, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026 και θα βάζει τάξη στο σημερινό τοπίο, το οποίο χαρακτηρίζεται από διάσπαρτες αρμοδιότητες και ασάφεια για τους πολίτες.

Για την προετοιμασία του νέου αυτού θεσμού, έχει ξεκινήσει η εκπόνηση ειδικής μελέτης στρατηγικής και θεσμικού επανασχεδιασμού, στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος «Στήριξη του Εμπορίου και Προστασία Καταναλωτή 2021-2025». Η μελέτη φέρει την ονομασία «Διενέργεια Μελέτης Στρατηγικής Κατεύθυνσης και Θεσμικού Ανασχεδιασμού του Ρόλου του Συνηγόρου του Καταναλωτή», εντάσσεται στον άξονα για την ενίσχυση της διοικητικής υποστήριξης και έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025.

Στόχος είναι να τεθούν οι βάσεις για έναν θεσμό που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις προστασίας του καταναλωτή, λαμβάνοντας υπόψη την ελληνική πραγματικότητα αλλά και τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, θα προταθούν λύσεις σε διοικητικό, οργανωτικό ή και πολιτικό επίπεδο, προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του νέου φορέα και να ενσωματωθούν βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.

Η νέα ανεξάρτητη αρχή θα συγκεντρώσει σε ένα ενιαίο σχήμα τις μέχρι τώρα κατακερματισμένες αρμοδιότητες της αγοράς και της προστασίας του καταναλωτή. Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο, πρόκειται για έναν φορέα που θα έχει ξεκάθαρη δομή και ηγεσία πενταετούς θητείας, με διοικητή και τρεις υποδιοικητές. Θα ενσωματωθούν αρμοδιότητες που σήμερα ασκούνται από τη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), τη γενική γραμματεία Εμπορίου αλλά και τον Συνήγορο του Καταναλωτή.

Όπως δήλωσε ο υπουργός, η φιλοσοφία στηρίζεται στη «συγκέντρωση των αρμοδιοτήτων και την αποσαφήνιση των ρόλων», όπως συμβαίνει σε χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία και η Ιταλία, αλλά και με ελληνικά παραδείγματα, όπως η ΑΑΔΕ.

Ο νέος οργανισμός θα είναι σε θέση να αναλαμβάνει ελέγχους στην αγορά, να επιβάλλει κυρώσεις, να διαμεσολαβεί σε διαφορές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών και να συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτικής για την προστασία του πολίτη. Θα λειτουργεί επίσης ως πυλώνας ενημέρωσης και ενίσχυσης της καταναλωτικής συνείδησης στην κοινωνία.

Η οικονομική στήριξη του φορέα θα προέρχεται από πολλαπλές πηγές: κρατικά κονδύλια, ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, παράβολα και έσοδα από διοικητικά πρόστιμα, εξασφαλίζοντας έτσι τη βιωσιμότητα και την ανεξαρτησία του.

Τέλος, ο υπουργός Ανάπτυξης ξεκαθάρισε ότι «η νέα Αρχή δεν συγχέεται με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία παραμένει υπεύθυνη για την αντιμετώπιση των καρτέλ», δίνοντας σαφές στίγμα για τον διακριτό ρόλο του κάθε θεσμικού οργάνου.