Όταν το άγχος παύει να είναι περιστασιακό και μετατρέπεται σε τρόπο ύπαρξης, η ζωή αρχίζει να μοιάζει με μια διαρκή κατάσταση επαγρύπνησης. Οι σκέψεις επαναλαμβάνονται διαρκώς, σαν χαλασμένος δίσκος, με το μυαλό να εγκλωβίζεται στο ατελείωτο «τι θα γίνει αν…», ενώ η εσωτερική ηρεμία απομακρύνεται. Η υπερβολική ανησυχία δεν αφορά μία απλή αγχώδη ημέρα, αλλά μια παγιωμένη κατάσταση που επηρεάζει σκέψη, ύπνο και σχέσεις. Όπως σημειώνει σχετικό άρθρο του HelpGuide.org, βασισμένο στη δουλειά της θεραπεύτριας Jeanne Segal, Ph.D, η χρόνια ανησυχία μπορεί να γίνει αυτόματη: «Μπορεί να αρχίσετε να ανησυχείτε χωρίς καν να το παρατηρείτε. Είναι ένα ψυχικό μοτίβο που εγκαθίσταται και παραμένει, ακόμη κι αν δεν έχει νόημα».

Ακολουθούν τα 6 πιο συνηθισμένα σημάδια που αποκαλύπτουν ότι ίσως έχετε παγιδευτεί σε έναν κύκλο υπερβολικής ανησυχίας — και τι μπορείτε να κάνετε για να σπάσετε αυτόν τον κύκλο.

1. Ζείτε σε κατάσταση έντασης χωρίς ξεκάθαρο λόγο

Όταν η αίσθηση της ηρεμίας σπανίζει και το σώμα βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής κίνδυνος, τότε το άγχος έχει ριζώσει βαθύτερα από όσο νομίζετε. Το μυαλό είναι σε διαρκή αναζήτηση απειλών, ψάχνοντας για το επόμενο «κακό» που ίσως έρθει, ακόμα κι αν όλα γύρω φαίνονται φυσιολογικά. Το σώμα, αντιστοίχως, αντιδρά σαν να βρίσκεται σε μόνιμη κατάσταση συναγερμού, με συνέπεια να εξαντλείται συνεχώς.

2. Το σώμα σάς μιλάει – και δεν πρέπει να το αγνοήσετε

Το χρόνιο άγχος εκδηλώνεται και σωματικά. Πονοκέφαλοι, δυσφορία στο στομάχι, ένταση στους ώμους και το σαγόνι ή ένα επίμονο αίσθημα σφιξίματος είναι μερικά από τα «σιωπηλά» μηνύματα που στέλνει το σώμα, όταν η ψυχική πίεση γίνεται υπερβολική. Πρόκειται για μικρές, καθημερινές ενδείξεις που, αν μείνουν αδιάγνωστες, μπορεί να εξελιχθούν σε πιο σοβαρές καταστάσεις.

3. Ο ύπνος δεν σας ξεκουράζει όπως παλιά

Αν πέφτετε για ύπνο και το μυαλό σας συνεχίζει να τρέχει, αν ξυπνάτε μέσα στη νύχτα ή αν νιώθετε κουρασμένοι μόλις ξυπνήσετε, τότε είναι πολύ πιθανό το άγχος να έχει διεισδύσει και στον ύπνο σας. Η νυχτερινή ανησυχία συχνά περνά απαρατήρητη, όμως η συνεχής έλλειψη πραγματικής ανάπαυσης είναι από τις πιο σοβαρές συνέπειες του χρόνιου στρες.

4. Έχετε ανάγκη να ελέγχετε τα πάντα

Η υπερβολική ανησυχία συχνά συνοδεύεται από μια έντονη επιθυμία για έλεγχο. Όταν νιώθετε ότι πρέπει να προβλέψετε κάθε πιθανό αρνητικό σενάριο και να είστε προετοιμασμένοι για όλα, τότε ίσως έχετε παγιδευτεί σε μια ψευδαίσθηση ασφάλειας. Αυτή η διαρκής υπερανάλυση εντείνει την εσωτερική αναστάτωση, σας κουράζει και σας απομακρύνει από την αίσθηση ελευθερίας και αποδοχής του απρόβλεπτου.

5. Δεν μπορείτε να μείνετε στο «εδώ και τώρα»

Ένα από τα πιο εμφανή σημάδια υπερβολικής ανησυχίας είναι η αδυναμία συγκέντρωσης. Αν δυσκολεύεστε να διαβάσετε, να ακούσετε τους γύρω σας ή να απολαύσετε μια απλή στιγμή χωρίς το μυαλό σας να ταξιδεύει στο μέλλον ή να αναλύει το παρελθόν, τότε το άγχος έχει κυριεύσει την παρούσα στιγμή. Αυτή η απομάκρυνση από το τώρα μπορεί να οδηγήσει σε αποσύνδεση από τον εαυτό σας και το περιβάλλον.

6. Οι σχέσεις σας αρχίζουν να δοκιμάζονται

Το χρόνιο άγχος δεν πλήττει μόνο εσάς, αλλά και τις σχέσεις σας. Όταν κυριαρχεί το αίσθημα της ανησυχίας, ενδέχεται να γίνεστε πιο απόμακροι ή ευερέθιστοι, επηρεάζοντας έτσι την επικοινωνία με τους αγαπημένους σας. Η συναισθηματική πίεση που βιώνετε εσωτερικά μπορεί να διαρρήξει τους δεσμούς εμπιστοσύνης και να δημιουργήσει απόσταση ανάμεσα σε εσάς και τους ανθρώπους γύρω σας.

Τι μπορείτε να κάνετε για να το διαχειριστείτε

Η αρχή για την αλλαγή βρίσκεται στην αναγνώριση. Αν καταλάβετε ότι ανησυχείτε υπερβολικά, τότε μπορείτε και να παρέμβετε. Υπάρχουν πρακτικές που μπορούν να γίνουν μέρος της καθημερινότητάς σας και να μειώσουν αισθητά τα επίπεδα άγχους:

• Ορίστε συγκεκριμένο χρόνο για ανησυχία: «Ορίστε ‘ώρα ανησυχίας’: Καθιερώστε 15-20 λεπτά την ημέρα, σε σταθερή ώρα και μέρος, όπου επιτρέπετε στον εαυτό σας να σκεφτεί ό,τι τον απασχολεί.»

• Καταγράψτε τις σκέψεις σας: «Η απλή καταγραφή βοηθά να αποστασιοποιηθείτε από τις σκέψεις και να τις δείτε πιο καθαρά.»

• Διαχωρίστε τι ελέγχεται και τι όχι: «Αναγνωρίστε τι μπορείτε (και τι δεν μπορείτε) να ελέγξετε: Εστιάστε σε δράσεις, όχι σε υποθέσεις.»

• Εντάξτε τη φυσική άσκηση στην καθημερινότητά σας: «Η σωματική άσκηση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και προάγει την ψυχική ηρεμία.»

• Αξιοποιήστε τη δύναμη της επικοινωνίας: «Μιλήστε σε ανθρώπους εμπιστοσύνης: Η κοινωνική σύνδεση αποτελεί ουσιαστική “ασπίδα” απέναντι στο χρόνιο άγχος.»

• Καλλιεργήστε mindfulness και διαλογισμό: «Δοκιμάστε τεχνικές mindfulness ή διαλογισμού: Η επιστροφή στο παρόν, χωρίς κριτική, είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία κατά της υπερ – ανησυχίας.»

Ανδρέας Μόσχος

Ο Ανδρέας Μόσχος είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του Postnow.gr και αγαπάει τη δημοσιογραφία γιατί του δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρει τις ειδήσεις με τρόπο απλό και κατανοητό για όλους. Ασχολείται καθημερινά με θέματα που επηρεάζουν τη ζωή μας – από την κοινωνία και την οικονομία μέχρι τις μικρές λεπτομέρειες της καθημερινότητας. Πιστεύει στην αξία της σωστής πληροφόρησης και γράφει με στόχο να είναι πάντα δίπλα στον αναγνώστη, με λόγο καθαρό, άμεσο και ανθρώπινο.