«Έχει 60 χρόνια να συμβεί κάτι τέτοιο»: Σπάνιο καιρικό φαινόμενο φέρνει ανατροπές – Οι μετεωρολόγοι μιλούν για ακραίες εξελίξεις

Έντονη ανησυχία επικρατεί στη διεθνή μετεωρολογική κοινότητα, καθώς οι υπολογιστικές προβλέψεις δείχνουν μια σημαντική διαταραχή στον Πολικό Στρόβιλο, σε χρόνο που δεν έχει καταγραφεί εδώ και περισσότερες από έξι δεκαετίες. Το φαινόμενο της Ξαφνικής Στρατοσφαιρικής Θέρμανσης (SSW) φαίνεται να εκδηλώνεται αισθητά νωρίτερα από το συνηθισμένο, γεγονός που χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες ως εντελώς ασυνήθιστο για την εποχή.

Οι νέες ενδείξεις δείχνουν πως μέσα στο δεύτερο μισό του Νοεμβρίου αναμένεται κατάρρευση της πολικής κυκλοφορίας – μια διαδικασία που επιτρέπει σε τεράστιους όγκους ψυχρών αερίων μαζών να «δραπετεύσουν» προς νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη. Οι πρώτες περιοχές που θα δεχτούν την επίδραση είναι η Βόρεια Αμερική, με προγνωστικά μοντέλα να μιλούν για πιθανή έλευση πολύ ισχυρού ψύχους και εκτεταμένων χιονοπτώσεων.

Ο Πολικός Στρόβιλος, ένα τεράστιο σύστημα ανέμων που περιστρέφεται στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη, λειτουργεί ως «φράγμα» για τον παγωμένο αέρα. Όταν όμως αποδυναμώνεται, ο ψυχρός αέρας μεταφέρεται γρήγορα προς περιοχές όπου δεν συνηθίζεται τόσο νωρίς το φθινόπωρο ή τον χειμώνα, προκαλώντας απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές.

Το φαινόμενο της Sudden Stratospheric Warming προκαλεί μια γρήγορη και ισχυρή άνοδο της θερμοκρασίας στη μέση στρατόσφαιρα, ανατρέποντας τη ροή των ανέμων και συχνά οδηγώντας σε αλλαγές στην επιφανειακή κυκλοφορία μέσα σε λίγα 24ωρα. Τα πρώτα σήματα για φετινό SSW εντοπίζονται γύρω στις 25–27 Νοεμβρίου, με πιθανή αναστροφή των ανέμων, μια εξέλιξη που χαρακτηρίζεται ως «μείζον γεγονός» για την πορεία του χειμώνα.

Οι Αμερικανικές ΗΠΑ και ο Καναδάς βρίσκονται στο επίκεντρο των πρώτων ψυχρών εισβολών. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι αρχές Δεκεμβρίου ίσως συνοδευτούν από ισχυρή κατάβαση αρκτικών αερίων μαζών προς τις κεντρικές και ανατολικές περιοχές, κάτι που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για «λευκά Χριστούγεννα» σε πολλές Πολιτείες.

Αντίθετα, για την Ευρώπη το σκηνικό παραμένει ακόμη αβέβαιο. Τα μοντέλα δείχνουν τάση για πιο ψυχρές συνθήκες στα βορειότερα τμήματα, ενώ η νότια και δυτική πλευρά της ηπείρου φαίνεται προς το παρόν να επηρεάζεται ηπιότερα. Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει ότι τέτοιες διαταραχές μπορούν να αλλάξουν το μοτίβο μέσα σε λίγες εβδομάδες, μεταφέροντας ψυχρές μάζες σε περιοχές που αρχικά δεν επηρεάζονται.

Η παρακολούθηση του φαινομένου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τους μετεωρολόγους να επισημαίνουν πως τέτοιες σπάνιες μεταβολές της στρατόσφαιρας συχνά πυροδοτούν εξαιρετικά δυναμικούς χειμώνες. Το επόμενο δεκαήμερο θεωρείται καθοριστικό για να φανεί αν η Ευρώπη θα κινηθεί προς πιο ήπιες θερμοκρασίες ή αν θα υπάρξει ανατροπή προς ψυχρότερες συνθήκες μέσα στον Δεκέμβριο.