Κληρονομικό θρίλερ στις τράπεζες: Ποιος δικαιούται τα χρήματα μετά θάνατον

Ένα ευάλωτο σημείο της ελληνικής νομοθεσίας, το οποίο αφορά τους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, είναι πιθανό να οδηγήσει σε μεγάλες οικογενειακές συγκρούσεις, προειδοποιεί ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο και το Συμβούλιο της Επικρατείας, Γιώργος Νικολακόπουλος, μιλώντας στα «ΝΕΑ». Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο συνδικαιούχος έχει τη δυνατότητα, βάσει σύμβασης, να εισπράξει ολόκληρο το ποσό της κατάθεσης μετά τον θάνατο του άλλου συνδικαιούχου – κάτι που όμως δεν είναι πλήρως καλυμμένο από τη νομοθεσία και συνεπάγεται πλήθος κινδύνων.

Όπως εξηγεί ο ίδιος, η τραπεζική σύμβαση επιτρέπει στον συνδικαιούχο την πλήρη ανάληψη των χρημάτων, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η πράξη είναι νομικά «καθαρή». Το ποσό που λαμβάνεται πρέπει να δηλωθεί υποχρεωτικά, είτε ως δωρεά είτε ως κληρονομιά, και να αποσαφηνιστεί ποιο μέρος της κατάθεσης ανήκει πραγματικά στον καθένα. Διαφορετικά, ο συνδικαιούχος εμφανίζεται να εισπράττει αφορολόγητο ποσό, κάτι που δεν συνάδει με τις διατάξεις του Κληρονομικού και του Φορολογικού Δικαίου.

Επιπλέον, ο κ. Νικολακόπουλος υπογραμμίζει ότι σε περίπτωση μη δήλωσης, ο συνδικαιούχος κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με σοβαρές συνέπειες. Μπορεί να δυσκολευτεί να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για συναλλαγές μεγάλης αξίας, όπως αγορές ακινήτων ή επενδύσεις, καθώς οι φορολογικές αρχές μπορούν να ζητήσουν απόδειξη προέλευσης των κεφαλαίων. Την ίδια στιγμή, οι υπόλοιποι συγκληρονόμοι έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν μερίδιο από τα χρήματα, ανοίγοντας τον δρόμο για χρονοβόρες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες.

Το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο όταν ο συνδικαιούχος είναι ταυτόχρονα και κληρονόμος, καθώς η τραπεζική σύμβαση του επιτρέπει ανάληψη του 100% των καταθέσεων χωρίς περιορισμό. Αυτό όμως, σύμφωνα με τον δικηγόρο, σημαίνει ότι μπορεί να ιδιοποιηθεί ποσά που δεν του ανήκουν δικαιωματικά, αφήνοντας τους άλλους κληρονόμους να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη για να διεκδικήσουν τη νόμιμη μοίρα τους.

Ο κ. Νικολακόπουλος τονίζει πως το νομοθετικό αυτό κενό πρέπει να καλυφθεί άμεσα μέσω αναμόρφωσης του Κληρονομικού Δικαίου. Η έλλειψη σαφούς ρύθμισης οδηγεί σε συνεχόμενα προβλήματα, καθώς η καθημερινή τραπεζική πρακτική συγκρούεται με την πραγματικότητα της κληρονομικής και φορολογικής νομοθεσίας, δημιουργώντας κενά, παρερμηνείες και αδικίες.

Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται ειδική πρόβλεψη που θα καθορίζει τι ποσοστό μπορεί να εισπράξει ο συνδικαιούχος και πώς θα γίνεται ο φορολογικός προσδιορισμός μετά τον θάνατο, ώστε να προστατεύονται τόσο οι συναλλαγές όσο και οι οικογενειακές σχέσεις. Μέχρι τότε, η συμβουλή των ειδικών είναι σαφής: καμία ανάληψη χωρίς πλήρη φορολογική και νομική τακτοποίηση.