«Σπάει» ο πολικός στρόβιλος – Δυσάρεστα νέα για την Ελλάδα

Ενώ η Ευρώπη απολαμβάνει ακόμη σχετικά ήπιες θερμοκρασίες για την εποχή, στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη διαμορφώνεται ο μεγάλος πρωταγωνιστής του χειμώνα – ο πολικός στρόβιλος.

Πρόκειται για ένα βασικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στις καιρικές εξελίξεις των επόμενων μηνών, επηρεάζοντας και την Ελλάδα από τα τέλη Νοεμβρίου και κυρίως μέσα στον Δεκέμβριο.

Τι είναι ο πολικός στρόβιλος

Με την έλευση του φθινοπώρου, οι αρκτικές περιοχές λαμβάνουν ολοένα και λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία. Η θερμοκρασία πέφτει, ο Βόρειος Πόλος ψύχεται και σταδιακά σχηματίζεται μια μεγάλη ζώνη χαμηλών πιέσεων που εκτείνεται από τα κατώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας έως τη στρατόσφαιρα — εκεί όπου οι άνεμοι πνέουν με τεράστιες ταχύτητες γύρω από τον Πόλο. Αυτή η ψυχρή «δέσμη» αέρα είναι ο πολικός στρόβιλος.

Όταν ο στρόβιλος είναι συμπαγής και σταθερός, το ψύχος παραμένει εγκλωβισμένο στις πολικές περιοχές. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, απολαμβάνουν πιο ήπιες συνθήκες, με υψηλές πιέσεις και περιορισμένες κακοκαιρίες.

Αν όμως ο στρόβιλος διαταραχθεί ή «σπάσει» σε μικρότερα τμήματα, τότε πακέτα ψυχρού και ασταθούς αέρα μπορούν να κινηθούν νοτιότερα. Τότε είναι που η Ευρώπη –και κατ’ επέκταση και η Ελλάδα– βιώνει κύματα ψύχους, χιονοπτώσεις και έντονα καιρικά φαινόμενα.

Τι αναμένεται στα τέλη Νοεμβρίου

Σύμφωνα με τις τελευταίες μετεωρολογικές αναλύσεις, τις τελευταίες ημέρες έχει παρατηρηθεί ταχεία πτώση θερμοκρασίας στην περιοχή του Αρκτικού Ωκεανού, τόσο στη στρατόσφαιρα όσο και στην τροπόσφαιρα. Δημιουργείται έτσι ο νέος «πυρήνας» του πολικού στροβίλου, ο οποίος φαίνεται πως θα δεχθεί έντονες πιέσεις από αντικυκλώνες μεταξύ Γροιλανδίας και Καναδά. Αυτές οι μάζες θερμότερου αέρα προκαλούν διαταραχές στο ρεύμα αεροχειμάρρου (jet stream), φαινόμενο που οι επιστήμονες αποκαλούν upward wave forcing.

Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, οι ισχυροί δυτικοί άνεμοι στη στρατόσφαιρα θα επιβραδυνθούν – κάτι που μπορεί να οδηγήσει τον στρόβιλο σε «κρίση». Τότε, ο πολύ ψυχρός αέρας της Αρκτικής θα έχει τη δυνατότητα να κινηθεί προς χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, προκαλώντας κύματα ψύχους και κακοκαιρίες στην Ευρώπη.

Πώς μπορεί να επηρεαστεί η Ελλάδα

Αν το σενάριο αυτό επιβεβαιωθεί, είναι πιθανό στα τέλη Νοεμβρίου ή στις αρχές Δεκεμβρίου να σημειωθούν πρόσκαιρα αλλά έντονα επεισόδια ψύχους στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με καθοδική πορεία των πολικών αερίων μαζών προς τη Μεσόγειο. Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει αυξημένη πιθανότητα ψυχρής εισβολής από τα βόρεια, πτώση της θερμοκρασίας και ενδεχομένως χιονοπτώσεις στα ορεινά και ημιορεινά.

Οι μετεωρολόγοι πάντως τονίζουν ότι ακόμη είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα. Ωστόσο, τα σημάδια δείχνουν ότι ο φετινός χειμώνας μπορεί να είναι πιο «ζωντανός» και ανατρεπτικός από τους προηγούμενους, με εναλλαγές ήπιων και έντονων φάσεων ψύχους.

Το βέβαιο είναι πως το «παιχνίδι» του πολικού στροβίλου μόλις ξεκίνησε — και ο Νοέμβριος ίσως αποτελέσει το πρώτο τεστ για το πώς θα εξελιχθεί ο φετινός ευρωπαϊκός χειμώνας.

*Με πληροφορίες από το ilmeteo.it