Συναγερμός στην Ευρώπη για τον Δανό δότη – Ένα παιδί νεκρό στην Ελλάδα

Η υπόθεση του δανού δότη σπέρματος που φέρει επικίνδυνη γονιδιακή μετάλλαξη συνεχίζει να προκαλεί αναστάτωση σε όλη την Ευρώπη, καθώς οι επιπτώσεις εκτείνονται σε εκατοντάδες οικογένειες. Στην Ελλάδα, η μετάλλαξη έχει ανιχνευθεί σε 18 παιδιά από 11 οικογένειες, όλα γεννημένα με χρήση του γενετικού υλικού του συγκεκριμένου δότη. Σε μία από τις οικογένειες, τρία αδέλφια διαγνώστηκαν ήδη από το 2020, ενώ ακόμη ένα παιδί επιβεβαιώθηκε το 2023. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δύο βρέφη έχουν νοσήσει, εκ των οποίων το ένα έχει χάσει τη ζωή του, γεγονός που εντείνει την ανησυχία.

Το σπέρμα του δότη είχε διανεμηθεί σε ευρωπαϊκά κέντρα γονιμοποίησης επί 17 χρόνια, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι περίπου 200 παιδιά έχουν γεννηθεί από αυτό το υλικό. Η γονιδιακή μετάλλαξη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών μορφών καρκίνου που μπορεί να εμφανιστούν ακόμη και σε βρεφική ηλικία. Σύμφωνα με ειδικούς, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου για όσους φέρουν τη συγκεκριμένη μετάλλαξη μπορεί να φτάσει το 90%, ενώ για τα κορίτσια ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού θεωρείται ιδιαίτερα υψηλός.

Όπως δήλωσε ο καθηγητής Αιματολογίας – Ογκολογίας Αντώνης Καττάμης στο MEGA, «κατά τη διάρκεια της ζωής σου η πιθανότητα να αναπτύξεις καρκίνο είναι μεγάλη και πλησιάζει το 90%. Δεν ξέρει κανείς εάν ο καρκίνος θα εκδηλωθεί στη νεανική, παιδική ή ενήλικη ζωή».

Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης μετάλλαξης

Ο δότης δεν θεωρείται «φορέας» με την κλασική ιατρική έννοια, καθώς η μετάλλαξη δεν επηρεάζει τη δική του υγεία ούτε προκαλεί νόσηση μέσω του σπέρματος. Η γονιδιακή ανωμαλία εντοπίζεται αποκλειστικά στα σπερματοζωάρια και μεταδίδεται κατά τη στιγμή της γονιμοποίησης. Εάν το παθολογικό γονίδιο συνδυαστεί με το αντίστοιχο του ωαρίου, τότε το έμβρυο μπορεί να κληρονομήσει την προδιάθεση.

Ο Δημήτρης Ζιακόπουλος εξηγεί ότι η επιστημονική κοινότητα γνωρίζει πλέον πως σημαντικό ποσοστό παιδικών καρκίνων σχετίζεται με γονίδια προδιάθεσης. «Περίπου ένα στα δέκα παιδιά που εμφανίζουν καρκίνο έχουν κάποιο σχετικό γονίδιο. Σήμερα έχουν καταγραφεί 700 γονίδια», αναφέρει.

Προληπτικοί έλεγχοι – η μόνη αποτελεσματική άμυνα

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι οι τακτικοί και στοχευμένοι έλεγχοι είναι κρίσιμοι για τα παιδιά που φέρουν τη μετάλλαξη. Προτείνονται ετήσιες μαγνητικές τομογραφίες, υπερηχογραφήματα και αργότερα μαστογραφίες για τα κορίτσια, ώστε ενδεχόμενες βλάβες να εντοπίζονται σε πρώιμο στάδιο.

Ο κ. Καττάμης σημειώνει πως, παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης, οι οικογένειες δεν πρέπει να νιώθουν αβοήθητες, τονίζοντας ότι η στενή συνεργασία με εξειδικευμένους γιατρούς και η συστηματική παρακολούθηση μπορούν να κάνουν τη διαφορά.