Τέλος για τα επικίνδυνα αυτοκίνητα: Πότε ισχύει η υποχρεωτική απόσυρση

Η Ελλάδα οδεύει σε μια μεγάλη αλλαγή για τα παλιά και επικίνδυνα αυτοκίνητα, καθώς ανακοινώνεται υποχρεωτική απόσυρση συγκεκριμένων κατηγοριών οχημάτων που θεωρούνται ανεπαρκή σε ασφάλεια και ρύπους. Το σχέδιο στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του στόλου των ΙΧ, περιορίζοντας τόσο τις πιθανότητες ατυχημάτων όσο και τις περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από οχήματα που έχουν ξεπεράσει τον κύκλο ζωής τους.

Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, οχήματα που παραμένουν ακινητοποιημένα για παρατεταμένο χρόνο, δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ για πάνω από δύο χρόνια ή έχουν αποτύχει σε κρίσιμες επιθεωρήσεις χωρίς επισκευή, θα χαρακτηρίζονται «μη επισκευάσιμα». Τα αυτοκίνητα αυτά θα οδηγούνται υποχρεωτικά σε ανακύκλωση, κάτι που αναμένεται να αλλάξει σταδιακά το προφίλ της κυκλοφορίας στους δρόμους και να μειώσει τους κινδύνους που προκαλούν σοβαρές μηχανικές βλάβες.

Ο στόχος της κυβέρνησης και των ευρωπαϊκών αρχών είναι η ενίσχυση της ασφάλειας, αφού πολλά από αυτά τα οχήματα παρουσιάζουν προβλήματα σε σημαντικά συστήματα όπως ο κινητήρας, το κιβώτιο ταχυτήτων ή οι μηχανισμοί πέδησης. Παράλληλα, η διαδικασία αποσκοπεί στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθώς παλιότερα μοντέλα εκπέμπουν πολλαπλάσιους ρύπους σε σχέση με τα σύγχρονα οχήματα.

Η Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) έχει προτείνει ένα ολοκληρωμένο χρονοδιάγραμμα απόσυρσης οχημάτων με βάση τα πρότυπα εκπομπών ρύπων. Το χρονοδιάγραμμα αυτό αναμένεται να υιοθετηθεί από την Ε.Ε. και περιλαμβάνει σταδιακή απομάκρυνση οχημάτων από Euro 1 έως Euro 6 μέχρι το 2050.

Το σχέδιο προβλέπει ότι από το 2026 θα ξεκινήσει η απόσυρση των οχημάτων Euro 1, με σταδιακή εφαρμογή για τα Euro 2 το 2030, τα Euro 3 το 2034, τα Euro 4 το 2039, τα Euro 5 το 2043 και τα Euro 6 το 2050. Η αλλαγή αυτή επηρεάζει χιλιάδες οχήματα που κυκλοφορούν σήμερα, δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει έναν από τους πιο γηρασμένους στόλους στην Ευρώπη, με μέσο όρο πάνω από 17 χρόνια.

Πολλά από αυτά τα αυτοκίνητα είναι γνωστές σειρές μοντέλων που έχουν κυκλοφορήσει από τη δεκαετία του ’90 έως σήμερα, όπως Ford Escort και Opel Astra για τις πρώτες γενιές, Renault Clio, VW Golf και Toyota Corolla για τα επόμενα πρότυπα, αλλά και πιο πρόσφατα οχήματα με φίλτρα σωματιδίων και υβριδική τεχνολογία που καλύπτουν τις απαιτήσεις Euro 5 και Euro 6.

Το νέο σύστημα ενισχύει επίσης την ευθύνη των κατασκευαστών στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών, ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται ευρωπαϊκή ψηφιακή πλατφόρμα που θα αποτρέπει την κυκλοφορία αποσυρμένων οχημάτων από χώρα σε χώρα. Ένα σημαντικό μέτρο είναι η αυστηροποίηση των ελέγχων στα ΚΤΕΟ, ώστε να περιοριστούν τα πλαστά δελτία και να εξαλειφθεί η κυκλοφορία επικίνδυνων οχημάτων.

Παρά τις αντιδράσεις από ιδιοκτήτες παλαιότερων οχημάτων και από τον κλάδο των συνεργείων, το σχέδιο προβλέπει ότι ο ιδιοκτήτης θα έχει τον τελικό λόγο εφόσον μπορεί να αποδείξει ότι θέλει και δύναται να επισκευάσει το όχημα εντός συγκεκριμένης προθεσμίας. Η δυνατότητα αυτή παρέχει ευελιξία, αλλά απαιτεί τεχνική τεκμηρίωση και σαφές πλάνο επισκευής.

Η μετάβαση σε ασφαλέστερα και λιγότερο ρυπογόνα αυτοκίνητα θεωρείται πλέον αναγκαία, καθώς η χώρα έχει από τους παλαιότερους στόλους στην Ευρώπη. Ο μέσος όρος ηλικίας των ΙΧ στη χώρα μας αγγίζει τα 17 χρόνια, ενώ στην Ε.Ε. κυμαίνεται γύρω στα 12–13. Γι’ αυτό και οι πολίτες που έχουν ακινητοποιημένα, ατελή ή μη επισκευασμένα οχήματα καλούνται να τα ελέγξουν άμεσα ώστε να αποφύγουν μελλοντικές κυρώσεις ή υποχρεωτική απόσυρση.