Η Google ξεκινά να «διαβάζει» τα email μας χωρίς την άδειά μας: Τι θα πρέπει να απενεργοποιήσεις

Έντονη ανησυχία προκαλεί η νέα λειτουργία του Gmail, που από την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του. Η Google εισάγει μια τεχνολογικά προηγμένη αλλά αμφιλεγόμενη δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα αναλύει το περιεχόμενο των εισερχόμενων email, χωρίς να ζητήσει τη ρητή συγκατάθεση των χρηστών.

Η νέα αυτή δυνατότητα ονομάζεται AI Enhanced Classification and Review και βασίζεται στο σύστημα Gemini, τη μηχανή τεχνητής νοημοσύνης της Google που έχει σχεδιαστεί για να κατανοεί τα συμφραζόμενα και τις λέξεις των μηνυμάτων. Επισήμως, η εταιρεία υποστηρίζει ότι στόχος είναι η βελτίωση των υπηρεσιών και των διαφημίσεων μέσω πιο «έξυπνης» κατηγοριοποίησης. Στην πράξη, όμως, σημαίνει ότι το Gmail θα σαρώνει αυτόματα τα email κάθε χρήστη, μετατρέποντάς τα σε δεδομένα που θα αξιοποιηθούν εμπορικά.

Με απλά λόγια, η Google επιχειρεί να δημιουργήσει ένα πλήρως προσωποποιημένο σύστημα διαφημίσεων, που θα αντλεί πληροφορίες όχι μόνο από τη δραστηριότητα στο διαδίκτυο, αλλά πλέον και από το περιεχόμενο των προσωπικών μας μηνυμάτων. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η λειτουργία αυτή ενεργοποιείται αυτόματα, χωρίς να προηγηθεί σχετική ειδοποίηση ή αίτημα έγκρισης.

Οι χρήστες του Gmail σε όλο τον κόσμο θα βρεθούν, κυριολεκτικά από τη μια μέρα στην άλλη, να συμμετέχουν σε αυτή τη νέα πολιτική συλλογής δεδομένων, χωρίς να το γνωρίζουν. Αν κάποιος δεν επιθυμεί να συμμετάσχει, θα πρέπει να την απενεργοποιήσει χειροκίνητα μέσα από τις ρυθμίσεις του λογαριασμού του. Η επιλογή αυτή βρίσκεται «κρυμμένη» στις παραμέτρους εξατομίκευσης και δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο να εντοπιστεί από τον μέσο χρήστη.

Η Google επιμένει ότι «κανείς δεν διαβάζει τα email» και ότι η ανάλυση γίνεται αποκλειστικά από αλγόριθμους που αναγνωρίζουν μοτίβα, λέξεις και συμφραζόμενα. Παρόλα αυτά, πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτό δεν αλλάζει την ουσία: η πρόσβαση στο περιεχόμενο των μηνυμάτων πραγματοποιείται χωρίς προηγούμενη άδεια, κάτι που ενδέχεται να παραβιάζει το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο (GDPR).

Η νέα τακτική της Google έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις σε κοινότητες χρηστών και οργανισμούς προστασίας ψηφιακών δικαιωμάτων, που κάνουν λόγο για μονομερή επιβολή πολιτικής τύπου “opt-out” – δηλαδή, θεωρείται ότι έχεις συναινέσει, εκτός αν εσύ ο ίδιος επιλέξεις να αποχωρήσεις. Πρόκειται για μια πρακτική που μεταφέρει όλη την ευθύνη στον χρήστη και θολώνει τα όρια ανάμεσα στην τεχνολογική πρόοδο και την ιδιωτικότητα.

Πώς να απενεργοποιήσεις τη νέα λειτουργία

Αν δεν θέλεις η τεχνητή νοημοσύνη της Google να «ξεψαχνίζει» τα μηνύματά σου, υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να κάνεις:

Από υπολογιστή:

• Άνοιξε το Gmail και πάτησε το εικονίδιο με το γρανάζι πάνω δεξιά.

• Επίλεξε «View all settings» (Προβολή όλων των ρυθμίσεων).

• Μετάβαλε στην καρτέλα «General» (Γενικά).

• Βρες την επιλογή «Smart Features and Personalization» (Έξυπνες λειτουργίες και εξατομίκευση).

• Απενεργοποίησε όλα τα πεδία που σχετίζονται με ανάλυση δεδομένων, όπως Smart Writing, Intelligent Response, Shipment Tracking και Reminders.

Από κινητό τηλέφωνο:

• Άνοιξε την εφαρμογή Gmail.

• Πήγαινε στις Ρυθμίσεις και επίλεξε τον λογαριασμό σου.

• Βρες την επιλογή «Smart Features and Personalization» και απενεργοποίησέ την.

• Για ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια, μπες στη σελίδα Data and Privacy του Google Account και απενεργοποίησε το Web and App Activity, ώστε να περιορίσεις τη συλλογή δεδομένων σε όλες τις εφαρμογές.

Η πιο ανησυχητική πτυχή της υπόθεσης είναι ότι η Google θεωρεί πως οι χρήστες έχουν ήδη συναινέσει, καθώς χρησιμοποιούν το Gmail. Αν δεν αντιδράσεις, το νέο σύστημα θα αρχίσει να λειτουργεί χωρίς να το καταλάβεις. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο νομικό, αλλά βαθιά ηθικό: η εταιρεία που ελέγχει τα περισσότερα δεδομένα στον κόσμο επεκτείνει ακόμη περισσότερο την πρόσβασή της σε προσωπικές πληροφορίες.

Το Gmail χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη εδώ και χρόνια για λειτουργίες όπως έξυπνες απαντήσεις, αυτόματη ταξινόμηση και προτάσεις γραφής, που βελτίωναν την εμπειρία του χρήστη. Η νέα όμως πολιτική διαφοροποιείται: η τεχνητή νοημοσύνη δεν εξυπηρετεί πλέον τον χρήστη, αλλά τη διαφήμιση. Κάθε μήνυμα, κάθε λέξη, κάθε φράση μπορεί να μετατραπεί σε πολύτιμο δεδομένο για εμπορική εκμετάλλευση.

Η Google υποστηρίζει ότι όλα γίνονται με σεβασμό στην ασφάλεια και την ιδιωτικότητα, όμως η ιδέα ότι ένας αλγόριθμος «διαβάζει» τα email μας προκαλεί δικαιολογημένη δυσφορία. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, αλλά παράλληλα καταρρίπτει τα όρια του ιδιωτικού χώρου. Όταν μια εταιρεία προσφέρει κάτι «δωρεάν», όπως υπενθυμίζουν οι αναλυτές, το προϊόν είμαστε εμείς οι ίδιοι.