Υπό τη σκιά των εμπορικών εντάσεων με τις ΗΠΑ και των αποπληθωριστικών πιέσεων, η Κίνα προχωρά σε κρίσιμη επανεκτίμηση της αναπτυξιακής της στρατηγικής. Η ηγεσία του Πεκίνου συγκεντρώνει προτάσεις για το 15ο πενταετές πλάνο, με βασικό ζητούμενο την ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης και την αναβάθμιση του ρόλου των νοικοκυριών στην οικονομική δραστηριότητα.

Η εικόνα είναι ενδεικτική: οι εξαγωγές εμπορευματοκιβωτίων της Κίνας προς τις ΗΠΑ σημείωσαν πτώση 28,3% τον Ιούνιο σε ετήσια βάση, ενώ το μερίδιο της Κίνας στις αμερικανικές εισαγωγές μειώθηκε στο 28,8% από 40% τον Ιούλιο του 2024. Σύμφωνα με την Descartes, τα στοιχεία αυτά αποτυπώνουν την πίεση από τους δασμούς Τραμπ, οι οποίοι εντείνονται με νέες κυρώσεις κατά των χωρών της συμμαχίας BRICS και όσων ευθυγραμμίζονται με αυτές. Ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε μέσω Truth Social ότι «δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις» και προανήγγειλε επιπλέον δασμούς 10% για χώρες που στηρίζουν «αντιαμερικανικές πολιτικές».

Στο εσωτερικό της Κίνας, κυβερνητικοί σύμβουλοι προτείνουν αύξηση του ποσοστού κατανάλωσης των νοικοκυριών από το 40% στο 50% του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη δεκαετία. Αντίστοιχα, ο Γιανγκ Γουεϊμίν δήλωσε πως ο στόχος για το 2035 πρέπει να είναι πάνω από 50%. Άλλοι οικονομολόγοι πάντως προειδοποιούν ότι κάτι τέτοιο απαιτεί σοβαρές μεταρρυθμίσεις και μεταφορά πόρων από το κράτος στα νοικοκυριά — μία αλλαγή που δεν είναι εύκολη.

Το 15ο πενταετές πλάνο, που θα εγκριθεί επίσημα το 2025, αναμένεται να επαναλάβει παλαιότερες προτάσεις για ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, αλλαγές στο σύστημα “hukou” που κρατά τους πολίτες εγκλωβισμένους σε τοπικά συστήματα παροχών, και φορολογικές πολιτικές που θα στηρίξουν τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Νεότερες ιδέες περιλαμβάνουν αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας για ενίσχυση των συντάξεων και στήριξη της χειμαζόμενης χρηματιστηριακής και κτηματαγοράς.

Ωστόσο, οι απόψεις διίστανται. Ο Γιού Γιονγκντίνγκ, κυβερνητικός οικονομολόγος, χαρακτήρισε τον καταναλωτικό προσανατολισμό «θεωρητικά λανθασμένο» τονίζοντας πως «χωρίς επενδύσεις, δεν υπάρχει ανάπτυξη – και χωρίς ανάπτυξη, δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη κατανάλωση».

Παρά τις διαφωνίες, η Κίνα συνεχίζει να καταγράφει αξιοσημείωτους ρυθμούς ανάπτυξης — 5,3% στο πρώτο εξάμηνο του 2025 — και συνεισφέρει το 30% της παγκόσμιας ανάπτυξης. Ωστόσο, η πρόκληση είναι μακροπρόθεσμη: να αλλάξει δομικά το μοντέλο της σε μία εποχή που η εξωτερική ζήτηση δεν θεωρείται πλέον δεδομένη.

Ανδρέας Μόσχος

Ο Ανδρέας Μόσχος είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του Postnow.gr και αγαπάει τη δημοσιογραφία γιατί του δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρει τις ειδήσεις με τρόπο απλό και κατανοητό για όλους. Ασχολείται καθημερινά με θέματα που επηρεάζουν τη ζωή μας – από την κοινωνία και την οικονομία μέχρι τις μικρές λεπτομέρειες της καθημερινότητας. Πιστεύει στην αξία της σωστής πληροφόρησης και γράφει με στόχο να είναι πάντα δίπλα στον αναγνώστη, με λόγο καθαρό, άμεσο και ανθρώπινο.