Αναδρομικά-μαμούθ έως 12.888 ευρώ: Ποιοι συνταξιούχοι παίρνουν χρήματα και ποιοι μένουν εκτός

Μια νέα σελίδα ανοίγει για τον κόσμο των συντάξεων, καθώς οι αποφάσεις των δικαστηρίων φέρνουν πίσω χρήματα που είχαν παρακρατηθεί παράνομα ή υπολογιστεί λάθος. Τα περίφημα αναδρομικά-μαμούθ που φτάνουν έως και 12.888 ευρώ ανά δικαιούχο δεν είναι πια σενάριο, αλλά πραγματικότητα που αρχίζει να αποτυπώνεται στους τραπεζικούς λογαριασμούς.

Οι επιστροφές προκύπτουν από τρεις βασικές πηγές: τις αντισυνταγματικές μειώσεις στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, τους λανθασμένους υπολογισμούς στις αυξήσεις του νόμου 4670/2020, αλλά και τις προσαυξήσεις που ποτέ δεν δόθηκαν σε όσους είχαν καταβάλει υψηλότερες εισφορές. Οι υποθέσεις που εκδικάζονται πλέον οδηγούν σε ένα κύμα πληρωμών χωρίς προηγούμενο, με τον ΕΦΚΑ να επεξεργάζεται χιλιάδες φακέλους.

Η πρώτη μεγάλη ομάδα δικαιούχων είναι εκείνοι με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης. Πρόκειται για συνταξιούχους που δικαιούνται αυξήσεις από τον νόμο Βρούτση και που, λόγω καθυστερήσεων, δεν έχουν λάβει ακόμη το ποσό που δικαιούνται. Οι αναδρομικές πληρωμές αφορούν περίοδο από τον Οκτώβριο του 2019 και φτάνουν μέχρι και τις 12.888 ευρώ ανά συνταξιούχο.

Δεύτερη κατηγορία είναι οι συνταξιούχοι του Δημοσίου και οι απόστρατοι, οι οποίοι δικαιώνονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τις παρακρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Οι επιστροφές για αυτούς κυμαίνονται μεταξύ 1.000 και 11.753 ευρώ, ενώ ορισμένοι έχουν ήδη αρχίσει να βλέπουν τα ποσά στους λογαριασμούς τους, μετά τις πρώτες εγκρίσεις του ΕΦΚΑ.

Τρίτη ομάδα αποτελούν όσοι είχαν υψηλές εισφορές στις επικουρικές συντάξεις, αλλά ποτέ δεν είδαν τις ανάλογες προσαυξήσεις. Οι δικαιούχοι προέρχονται από 15 διαφορετικά επικουρικά ταμεία, με τα ποσά που τους αναλογούν να φτάνουν μέχρι και 9.500 ευρώ. Οι εκκαθαρίσεις αυτών των φακέλων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.

Η τέταρτη και πολυπληθέστερη κατηγορία αφορά περίπου 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους που είχαν αντισυνταγματικές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις τους το διάστημα Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016. Από αυτούς, 400.000 είχαν προσφύγει δικαστικά και αρχίζουν να πληρώνονται τώρα, ενώ άλλοι 800.000 παραμένουν εκτός, καθώς δεν είχαν κινηθεί νομικά λόγω του νόμου 4714/2020, που έκλεισε το παράθυρο των αγωγών.

Το μεγάλο ερώτημα, φυσικά, είναι τι θα γίνει με όσους δεν προσέφυγαν. Νομικοί υποστηρίζουν ότι το κράτος οφείλει να αποκαταστήσει την αδικία, καθώς οι περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές για όλους. Προτείνεται, μάλιστα, μια εφάπαξ αποζημίωση μεταξύ 500 και 700 ευρώ για όσους δεν κατέθεσαν αγωγές, ώστε να υπάρξει ισότιμη μεταχείριση.

Οι επιστροφές διαφοροποιούνται ανά ταμείο:

• ΙΚΑ: 692 € – 2.372 €

• Δημόσιο: 787 € – 2.820 €

• ΔΕΚΟ και Τράπεζες: 2.193 € – 4.527 €

• ΝΑΤ: 503 € – 1.985 €

• Ελεύθεροι επαγγελματίες: 668 € – 2.399 €

Για ειδικά μισθολόγια (δικαστικοί, γιατροί ΕΣΥ, στρατιωτικοί, πανεπιστημιακοί), τα ποσά αγγίζουν ακόμα και τις 35.000 ευρώ. Οι αποφάσεις συνοδεύονται μάλιστα από «μπόνους» τόκων έως 7 ετών, καθώς τα δικαστήρια υποχρεώνουν το κράτος να καταβάλει και τους τόκους υπερημερίας — περίπου 800 ευρώ κατά μέσο όρο ανά δικαιούχο.

Η διαδικασία πληρωμής προβλέπει ότι, μετά την τελεσίδικη απόφαση, ο ΕΦΚΑ εγκρίνει το ποσό κατόπιν γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Η πίστωση γίνεται αυτόματα στους λογαριασμούς των δικαιούχων εντός 60 ημερών, ενώ το τελευταίο διάστημα οι εγκρίσεις εκδίδονται πολύ ταχύτερα, γεγονός που επιταχύνει την εκκαθάριση.

Οι συνταξιούχοι που έχουν ανοιχτές υποθέσεις καλούνται να ελέγξουν τα στοιχεία των δικογράφων τους, καθώς τυχόν λάθη μπορεί να καθυστερήσουν την πληρωμή. Αν η υπόθεσή τους δεν έχει ακόμα εκδικαστεί, μπορούν να ζητήσουν από το ΕΤΕΑΕΠ αναλυτική κατάσταση των περικοπών για το επίμαχο 11μηνο.

Οι «κερδισμένοι» αυτής της ιστορίας είναι οι παλαιοί συνταξιούχοι του Δημοσίου, των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, που είδαν τις κρατήσεις τους να κρίνονται αντισυνταγματικές. «Χαμένοι» παραμένουν όσοι αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016, καθώς οι περικοπές είχαν ενσωματωθεί ήδη στον νόμο Κατρούγκαλου.

Το μήνυμα των ειδικών είναι σαφές: μετά την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, δεν μπορεί να μείνει κανένας εκτός πληρωμών. Οι 400.000 με τελεσίδικες αποφάσεις θα πληρωθούν άμεσα, αλλά χρειάζεται πολιτική απόφαση για να καλυφθεί και η μεγάλη δεξαμενή των 800.000 που περιμένουν.

Τα αναδρομικά-μαμούθ δεν είναι πια υποσχέσεις. Η διαδικασία πληρωμής τρέχει, και μέσα στους επόμενους δύο μήνες αναμένεται «έκρηξη» καταβολών, που θα φέρει πραγματική οικονομική ανάσα σε χιλιάδες νοικοκυριά. Για πολλούς συνταξιούχους, το ηλεκτρονικό ραβασάκι του ΕΦΚΑ με την επιστροφή χρημάτων είναι πια ζήτημα ημερών.