Ευρώ: Οριστικό, αυτό το χαρτονόμισμα καταργείται

Η ιστορία των σημερινών χαρτονομισμάτων του ευρώ βασίζεται στο θέμα «Εποχές και Στυλ». Εικονογραφήσεις παραθύρων, θυρών και γεφυρών αποτυπώνουν τις διαφορετικές αρχιτεκτονικές περιόδους της Ευρώπης, συμβολίζοντας τη διασύνδεση και την επικοινωνία μεταξύ των λαών της ηπείρου. Ήταν μια συνειδητή επιλογή, ώστε να αποφευχθεί η προτίμηση συγκεκριμένων χωρών ή προσωπικοτήτων.

Ωστόσο, ύστερα από δύο δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε ότι η αισθητική χρειάζεται ανανέωση. Ο στόχος πλέον δεν είναι μόνο η ουδετερότητα, αλλά και η σύνδεση των χαρτονομισμάτων με την καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών, με πιο ισχυρά χαρακτηριστικά ασφαλείας, πιο οικείες εικόνες και μια σύγχρονη πολιτιστική διάσταση.

Οι φωνές των πολιτών και τα δύο τελικά θέματα

Η ΕΚΤ, μέσω δύο μεγάλων δημόσιων διαβουλεύσεων το 2021 και το 2023, ζήτησε από τους πολίτες της Ευρωζώνης να εκφράσουν τι θέλουν να βλέπουν στα χαρτονομίσματα. Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: η πλειονότητα των Ευρωπαίων ζητά χαρτονομίσματα που να αντικατοπτρίζουν πολιτισμό, φύση και κοινή ταυτότητα – όχι μόνο αφηρημένα μνημεία.

Γι’ αυτό η ΕΚΤ κατέληξε σε δύο θεματικές προτάσεις: την «Ευρωπαϊκή κουλτούρα» και τα «Ποτάμια και πουλιά». Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ υπογράμμισε: «Είμαστε αφοσιωμένοι στα μετρητά. Ήρθαν για να μείνουν. Γι’ αυτό θέλουμε τα χαρτονομίσματά μας να είναι ακόμη πιο ασφαλή, ανθεκτικά και αντιπροσωπευτικά όλων των Ευρωπαίων».

Νέα σχέδια και ενισχυμένα μέτρα ασφαλείας

Η επόμενη γενιά χαρτονομισμάτων δεν θα αφορά μόνο την εικόνα τους, αλλά και την ασφάλεια. Σε έναν κόσμο όπου η παραχάραξη εξελίσσεται, οι κεντρικές τράπεζες οφείλουν να παραμένουν ένα βήμα μπροστά. Η ΕΚΤ δίνει έμφαση στη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών που θα δυσκολέψουν τους παραχαράκτες, ενώ ταυτόχρονα θα κάνουν τα χαρτονομίσματα πιο εύχρηστα για τους πολίτες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Συντάξεις: Νέοι όροι για το επίδομα 250 ευρώ – Τι αλλάζει για συνταξιούχους

Προβλέπονται επίσης βελτιώσεις στην προσβασιμότητα για άτομα με προβλήματα όρασης και μέτρα ώστε να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των χαρτονομισμάτων.

Η σημασία για τους πολίτες και τις συναλλαγές

Για τον μέσο πολίτη, τον ταξιδιώτη ή τον επιχειρηματία, ο ανασχεδιασμός έχει πρακτικές προεκτάσεις. Η εμπιστοσύνη στο ευρώ θα ενισχυθεί μέσω της ασφάλειας, ενώ τα παλιά χαρτονομίσματα θα εξακολουθήσουν να είναι νόμιμα μέσα συναλλαγής μέχρι την πλήρη αντικατάστασή τους.

Παράλληλα, η συλλεκτική αξία των πρώτων νέων εκδόσεων ενδέχεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των αγορών. Οι αλλαγές δεν σημαίνουν απλώς διαφορετικά σχέδια, αλλά μια στρατηγική που συνδέει τη νομισματική σταθερότητα με τον πολιτισμό και την ταυτότητα της Ευρώπης.

Οι προσωπικότητες που μπαίνουν στα χαρτονομίσματα

Η ΕΚΤ αποφάσισε να συμπεριλάβει για πρώτη φορά μεγάλες προσωπικότητες που διαμόρφωσαν την ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά. Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν θα εμφανίζεται στο νέο χαρτονόμισμα των 10 ευρώ, ενώ στο χαρτονόμισμα των 5 ευρώ συζητείται η παρουσία της Μαρίας Κάλλας, με αναφορά στην τέχνη και τη μουσική. Στα 20 ευρώ προτείνεται η Μαρί Κιουρί, ενώ στα 200 ευρώ η ειρηνίστρια Μπέρτα φον Ζούτνερ.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ τόνισε: «Ύστερα από 20 χρόνια, είναι η στιγμή να αναθεωρήσουμε την εικόνα των χαρτονομισμάτων μας, ώστε να γίνουν πιο οικεία στους Ευρωπαίους κάθε ηλικίας και υπόβαθρου». Με αυτόν τον τρόπο, τα νέα χαρτονομίσματα θα εκφράζουν κοινές αξίες, ταυτότητα αλλά και τη διαφορετικότητα της Ευρώπης.

Οι αντιδράσεις και οι πρώτες συζητήσεις

Η επιλογή προσωπικοτήτων δεν έμεινε χωρίς αντιδράσεις. Σύμφωνα με το Reuters, μόνο έξι από τις είκοσι χώρες της ευρωζώνης εκπροσωπούνται στις τελικές επιλογές. Στα κοινωνικά δίκτυα υπήρξαν σχόλια που αμφισβητούν την αναγκαιότητα του ανασχεδιασμού, με χρήστες να σημειώνουν ότι προτεραιότητα θα έπρεπε να είναι η σταθερότητα των τιμών. «Μη σας ξεγελά το “αγαπάμε την Ευρώπη”», έγραψε ένας σχολιαστής στο Χ. «Αγοράστε χρυσό, ασήμι και εμπορεύματα».

Το τέλος του 500ευρου και η σκιά της παρανομίας

Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα σημεία είναι το οριστικό τέλος στο χαρτονόμισμα των 500 ευρώ. Η ΕΚΤ είχε ήδη σταματήσει την έκδοσή του από το 2016, καθώς υπήρχαν ανησυχίες ότι διευκόλυνε παράνομες δραστηριότητες. Ο τότε διευθυντής της Europol, Ρομπ Γουέινραιτ, είχε δηλώσει: «Βλέπουμε ότι εγκληματίες και τρομοκράτες χρησιμοποιούν το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ … ως το προτιμώμενο μέσο συναλλαγής». Και πρόσθεσε: «Ένα εκατομμύριο ευρώ σε χαρτονομίσματα των 500 ευρώ … μπορούν να χωρέσουν σε μια μικρή βαλίτσα. Πολύ βολικό για εγκληματίες και τρομοκράτες».

Με τον τρόπο αυτό, η κατάργηση του 500ευρου ενισχύει τη διαφάνεια και την ασφάλεια των συναλλαγών στην Ευρώπη, ενώ στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας απέναντι στην παραοικονομία.