Κατάργηση ΟΠΕΚΕΠΕ: Το «στοίχημα» της κυβέρνησης για τις αγροτικές επιδοτήσεις και οι τρεις κρίσιμες προθεσμίες

Σε μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις για τον αγροτικό τομέα μπαίνει η χώρα, καθώς η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων του στην ΑΑΔΕ φέρνουν αλυσιδωτές εξελίξεις και έντονες ανησυχίες στους αγρότες. Η κυβέρνηση καλείται μέσα στους επόμενους δύο μήνες να ολοκληρώσει έναν δύσκολο κύκλο διαπραγματεύσεων με την Κομισιόν, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κοινοτικές επιδοτήσεις θα συνεχίσουν να καταβάλλονται κανονικά.

Η υπόθεση έχει πάρει χαρακτήρα «τεστ αξιοπιστίας» για την Ελλάδα, καθώς μετά το σκάνδαλο που συγκλόνισε τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε ριζικές αλλαγές στη διαχείριση και τον έλεγχο των αγροτικών ενισχύσεων. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, που έχει αναλάβει τον συντονισμό, συναντήθηκε πρόσφατα με την επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Πολιτικής της Κομισιόν, Elisabeth Werner, σε μια συζήτηση που ανέδειξε τη σοβαρότητα της κατάστασης αλλά και τα περιθώρια αισιοδοξίας.

Σύμφωνα με όσα επιβεβαιώθηκαν στη συνάντηση, η Ελλάδα έχει μπροστά της τρία κρίσιμα ορόσημα μέχρι τον Δεκέμβριο:

1️⃣ Μέχρι τις 4 Νοεμβρίου, πρέπει να κατατεθεί στην Κομισιόν η πρόταση για το νέο αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των αγροτικών επιδοτήσεων. Το σύστημα αυτό θα αντικαταστήσει το παλιό ΟΣΔΕ, με στόχο να είναι πλήρως διαφανές και ψηφιακά ελεγχόμενο.

2️⃣ Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης του 2025, αφού προηγηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις που έχει ζητήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

3️⃣ Μέχρι τον Δεκέμβριο, πρέπει να ψηφιστεί στη Βουλή ο νόμος για την κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων του στην ΑΑΔΕ, ώστε η νέα δομή να είναι λειτουργική πριν από το νέο έτος.

Η πρόοδος που έχει σημειωθεί, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, είναι ουσιαστική. Έχει ήδη συσταθεί task force από τον Αύγουστο, με συνεχή ανταλλαγή στοιχείων και εγγράφων ανάμεσα στην ελληνική πλευρά και την Κομισιόν. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη διασταύρωση των αγροτικών εκτάσεων μέσω του ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτων), καθώς και στην καταγραφή του ζωικού κεφαλαίου μέσω νέας ΚΥΑ που θα συνδέει τα στοιχεία των κτηνοτρόφων με τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος, κρέατος και ζωοτροφών.

Ωστόσο, το δεύτερο ορόσημο, δηλαδή η καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης, αποτελεί το πιο πιεστικό ζήτημα. Οι αγρότες αναμένουν με αγωνία την πληρωμή, η οποία παραδοσιακά γινόταν μέχρι τις 30 Οκτωβρίου, όμως φέτος μετατίθεται για τα τέλη Νοεμβρίου. Η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται στις απαιτήσεις της Κομισιόν για αυστηρούς ελέγχους, ενώ διαβεβαιώνει πως τα χρήματα δεν κινδυνεύουν να χαθούν, αρκεί να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα.

Το τρίτο και πιο συμβολικό βήμα είναι η οριστική κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, που αποτέλεσε για δεκαετίες τον βασικό φορέα διαχείρισης των κοινοτικών ενισχύσεων. Ο σχετικός νόμος ετοιμάζεται να παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο την επόμενη εβδομάδα από τον Κωστή Χατζηδάκη, ενώ η ψήφιση αναμένεται μέσα στον Δεκέμβριο. Η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές ότι παρακολουθεί στενά τη διαδικασία και απαιτεί πλήρη συμμόρφωση στα νέα πρότυπα διαφάνειας και λογοδοσίας.

Στο παρασκήνιο, κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται πως «η διαδρομή είναι ανηφορική και γεμάτη παγίδες», ωστόσο η χώρα δεν έχει περιθώρια λάθους. Εάν δεν τηρηθούν οι δεσμεύσεις, η Ελλάδα κινδυνεύει όχι μόνο με πρόστιμα, αλλά και με αναστολή των κοινοτικών πληρωμών, γεγονός που θα προκαλούσε σοβαρό πλήγμα στον πρωτογενή τομέα.

Οι επόμενοι δύο μήνες θεωρούνται καθοριστικοί. Αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι αγρότες θα λάβουν κανονικά την προκαταβολή και την εξόφληση της βασικής ενίσχυσης χωρίς προβλήματα. Αν όχι, το τίμημα θα είναι βαρύ, τόσο για την κυβέρνηση όσο και για την ελληνική αγροτική οικονομία.

Όπως φέρεται να τόνισε ο Κωστής Χατζηδάκης στους συνεργάτες του, «έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη ανηφόρα με επικίνδυνες στροφές, αλλά δεν υπάρχει κανένα περιθώριο λάθους».