Μεταφορά χρημάτων: Πότε θεωρείται γονική παροχή ή δωρεά και τι ισχύει με τη φορολογία

Η μεταφορά χρημάτων μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών δεν είναι πάντα μια απλή οικονομική πράξη. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να θεωρηθεί γονική παροχή ή δωρεά, με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται συγκεκριμένες φορολογικές υποχρεώσεις προς την ΑΑΔΕ. Το πότε μια μεταφορά θεωρείται παροχή ή δωρεά εξαρτάται αποκλειστικά από τη σχέση ανάμεσα σε αυτόν που δίνει και σε αυτόν που λαμβάνει τα χρήματα.

Όταν η μεταφορά γίνεται από γονέα προς παιδί, ή ακόμη και από παππού ή γιαγιά προς εγγόνι (εφόσον δεν ζει ο ενδιάμεσος γονέας), θεωρείται γονική παροχή. Η νομοθεσία προβλέπει ότι τέτοιες μεταφορές είναι αφορολόγητες έως το ποσό των 800.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι πραγματοποιούνται μέσω τραπεζικού συστήματος και δηλώνονται κανονικά στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Αν το ποσό υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο, επιβάλλεται φόρος 10% στο υπερβάλλον ποσό.

Η δωρεά, από την άλλη, αφορά μεταφορές χρημάτων μεταξύ συγγενών πιο μακρινού βαθμού – όπως αδέλφια, θείοι, ανίψια – ή ακόμη και μεταξύ μη συγγενών προσώπων. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει αφορολόγητο όριο, και ο φόρος διαμορφώνεται ανάλογα με τη συγγένεια: από 10% έως 40%. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και ένα σχετικά μικρό ποσό μπορεί να δημιουργήσει φορολογική επιβάρυνση αν δεν έχει προηγηθεί σωστή ενημέρωση και δήλωση.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η περίπτωση των κοινών τραπεζικών λογαριασμών. Η απλή κατάθεση από ένα άτομο δεν θεωρείται αυτομάτως δωρεά, εκτός εάν ο συνδικαιούχος που δεν έχει βάλει τα χρήματα τα αναλάβει ή τα χρησιμοποιήσει. Σε εκείνη την περίπτωση, η Εφορία μπορεί να θεωρήσει τη μεταφορά ως δωρεά και να επιβάλει τον σχετικό φόρο.

Ακόμη πιο αυστηρή είναι η αντιμετώπιση για διαδοχικές μεταφορές μέσω τρίτων προσώπων. Όταν τα χρήματα αλλάζουν πολλά χέρια και καταλήγουν τελικά σε μη συγγενή, οι φορολογικές αρχές θεωρούν ότι έχει πραγματοποιηθεί δωρεά με συντελεστή 20%, χωρίς να υπάρχει κανένα αφορολόγητο όριο. Αν δε, οι μεταφορές γίνουν μέσα σε διάστημα μικρότερο των έξι μηνών, η Εφορία ενεργοποιεί άμεσο φορολογικό έλεγχο για να διαπιστώσει εάν υπήρξε πρόθεση αποφυγής φόρου.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι κάθε τραπεζική συναλλαγή πρέπει να έχει τεκμηρίωση και σαφή αιτιολογία. Οι λογαριασμοί γονέων και παιδιών, αδελφών ή φίλων πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, ώστε να αποφεύγονται παρεξηγήσεις και πιθανές φορολογικές κυρώσεις. Οι ειδικοί συστήνουν να δηλώνονται εγκαίρως οι μεταφορές στην ΑΑΔΕ, καθώς η διαφάνεια μπορεί να γλιτώσει σημαντικά πρόστιμα.