Πριν φύγει το 2025: πέντε οικονομικές ανάσες για συνταξιούχους

Το οικονομικό επιτελείο ενεργοποιεί μέχρι το τέλος του 2025 πέντε παρεμβάσεις που ανεβάζουν το ετήσιο εισόδημα εκατομμυρίων συνταξιούχων.

Πρόκειται κυρίως για μόνιμα μέτρα που έχουν ήδη θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια και τώρα «αποδίδουν καρπούς» με συγκεκριμένες πληρωμές, αυξήσεις και μειώσεις στην προσωπική διαφορά.

Η αρχή έγινε σήμερα, Δευτέρα 23 Νοεμβρίου, με την καταβολή του ετήσιου επιδόματος των 250 ευρώ στους χαμηλοσυνταξιούχους, το οποίο, μετά από παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, μπήκε νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό.

Αντί να καταβληθεί την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα, δηλαδή την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου, το ποσό πιστώθηκε νωρίτερα, δίνοντας μια επιπλέον «ανάσα» ρευστότητας ενόψει των εορτών.

1. Επίδομα 250 ευρώ – Μόνιμη ενίσχυση, έως 500 ευρώ για ζευγάρια

Το επίδομα των 250 ευρώ παύει να είναι απλώς μια έκτακτη παροχή και μετατρέπεται σε μόνιμη ετήσια ενίσχυση για τους χαμηλοσυνταξιούχους.

Όπου και οι δύο είναι δικαιούχοι, το συνολικό ποσό για το ζευγάρι φτάνει στα 500 ευρώ, βελτιώνοντας αισθητά τον οικογενειακό προϋπολογισμό στο τέλος της χρονιάς.

Συνολικά, περίπου 1,4 εκατομμύρια συνταξιούχοι, ανασφάλιστοι υπερήλικες και δικαιούχοι επιδομάτων αναπηρίας θα λάβουν το συγκεκριμένο βοήθημα, με τα χρήματα να καταβάλλονται σταδιακά.

Για να λάβει κάποιος την ενίσχυση πρέπει να έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του και να βρίσκεται κάτω από συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια.

Το ετήσιο εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τις 14.000 ευρώ για άγαμους ή χήρους και τις 26.000 ευρώ για έγγαμους, ενώ η ακίνητη περιουσία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 200.000 και 300.000 ευρώ αντίστοιχα.

Δεν θα πληρωθούν το επίδομα όσοι λαμβάνουν κύρια σύνταξη και είναι κάτω των 65 ετών, όσοι έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά που φουσκώνει τεχνητά το ετήσιο εισόδημα, αλλά και όσοι συνταξιούχοι συνεχίζουν να εργάζονται.

2. Αυξημένες συντάξεις Ιανουαρίου 2026 πριν από τα Χριστούγεννα

Δεύτερη σημαντική παρέμβαση είναι η καταβολή των αυξημένων συντάξεων Ιανουαρίου 2026 πριν από τα Χριστούγεννα, μαζί με την πρώτη δόση μείωσης της προσωπικής διαφοράς για τους «παλιούς» συνταξιούχους.

Μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου αναμένεται να πληρωθούν οι κύριες συντάξεις του Ιανουαρίου με ενσωματωμένη την αύξηση, καθώς και η πρώτη «φέτα» της μείωσης της προσωπικής διαφοράς για όσους είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν το 2016.

Το βασικό ποσοστό αύξησης εκτιμάται γύρω στο 2,4%-2,5%, ενώ θα προστεθεί και ένα διορθωτικό ποσοστό για τον πληθωρισμό, το οποίο θα καταβληθεί αναδρομικά τον Φεβρουάριο.

Σε ετήσια βάση, το όφελος για τους συνταξιούχους που θα δουν πραγματική αύξηση κυμαίνεται περίπου από 150 έως 880 ευρώ, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης.

Δεν θα λάβουν αύξηση όσοι βρίσκονται ακόμη σε καθεστώς προσωρινής σύνταξης, μέχρι να εκδοθεί η οριστική, ενώ οι επικουρικές συντάξεις παραμένουν «παγωμένες» για μία ακόμη χρονιά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η σωρευτική αύξηση της περιόδου 2023-2025 φτάνει το 13,6% (+7,75% το 2023, +3% το 2024 και +2,4% το 2025), δημιουργώντας σταδιακά μια σημαντική διαφορά στο μηνιαίο εισόδημα.

3. Προσωπική διαφορά: Πώς αλλάζει το «τοπίο» από το 2026 και μετά

Η τρίτη παρέμβαση αφορά όσους εξακολουθούν να έχουν προσωπική διαφορά, δηλαδή τη διαφορά ανάμεσα στη «νέα» και την «παλιά» σύνταξη μετά τον επανυπολογισμό.

Από 1η Ιανουαρίου 2026, οι 671.584 συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά δεν θα πάρουν ολόκληρη την αύξηση της σύνταξης, αλλά μόνο το 50% αυτής.

Από το 2027, όμως, αλλάζουν τα δεδομένα: η προσωπική διαφορά παύει να λειτουργεί ως «φρένο» και οι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν πλέον ολόκληρη την αύξηση που τους αναλογεί.

Για όσους η αύξηση καλύπτει το 50% έως 99% της προσωπικής διαφοράς, θα υπάρχει καθαρή ωφέλεια τουλάχιστον ίση με το μισό της διαφοράς που «σβήνει».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Αν η αύξηση είναι 30 ευρώ και η προσωπική διαφορά 10 ευρώ, ο συνταξιούχος κερδίζει καθαρά 20 ευρώ, δηλαδή περίπου το 67% της αύξησης.

Αντίθετα, όταν η αύξηση είναι μικρότερη από το υπόλοιπο της προσωπικής διαφοράς, ο συνταξιούχος θα δει μόνο το 50% της αύξησης στην τσέπη, ενώ η προσωπική διαφορά θα παραμείνει ως το 2027.

Έτσι, αν κάποιος έχει αύξηση 30 ευρώ και προσωπική διαφορά 80, 180 ή 300 ευρώ, το πραγματικό κέρδος του θα είναι μόλις 15 ευρώ, με την προσωπική διαφορά να συνεχίζει να εμφανίζεται ξεχωριστά.

Στο παράδειγμα του συνταξιούχου με σύνταξη 1.035 ευρώ και υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 32 ευρώ για το 2025, το συνολικό ποσό φτάνει σήμερα τα 1.067 ευρώ.

Με αύξηση 2,7% για το 2026, η ονομαστική αύξηση θα ήταν 28 ευρώ, αλλά επειδή δεν εξαλείφει την προσωπική διαφορά, καταβάλλεται μόνο η μισή, δηλαδή 14 ευρώ, χωρίς αλλαγή στο ποσό της διαφοράς.

Έτσι, το νέο σύνολο διαμορφώνεται στα 1.049 ευρώ (σύνταξη + αύξηση) συν 32 ευρώ προσωπικής διαφοράς, φτάνοντας στα 1.081 ευρώ. Το 2027, με την πλήρη ενσωμάτωση, η σύνταξη θα ανέβει στα 1.109 ευρώ.

4. Προσαυξήσεις για συνταξιούχους που εργάζονται – Πόσο ανεβαίνει η σύνταξη

Τέταρτη πηγή ενίσχυσης είναι οι προσαυξήσεις για συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται και ζητούν να υπολογιστεί η πρόσθετη ασφάλιση στα χρόνια απασχόλησης.

Περίπου 30.000 συνταξιούχοι που εργάζονται από το 2020 και μετά αναμένεται να καταθέσουν αιτήσεις, ώστε να συνυπολογιστεί η προσαύξηση στη σύνταξή τους.

Για κάθε έτος απασχόλησης, αν ο συνταξιούχος είναι μισθωτός, η προσαύξηση υπολογίζεται σε 0,77% επί των αποδοχών που λαμβάνει από την εργασία του.

Αν πρόκειται για ελεύθερο επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενο, η προσαύξηση προκύπτει με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλέξει στις 6 κλίμακες του ΕΦΚΑ.

Το ποσό μπορεί να ξεκινά ενδεικτικά από περίπου 12 ευρώ μηνιαίως για δύο χρόνια απασχόλησης με μισθό 800 ευρώ και να φτάνει έως τα 135 ευρώ για αυτοαπασχολούμενους με έξι έτη εργασίας και την υψηλότερη εισφορά, ή τα 80 ευρώ για μισθωτούς με μεικτό μισθό 2.000 ευρώ.

Από τους 260.000 συνταξιούχους που έχουν δηλώσει ότι εργάζονται, πραγματικό δικαίωμα για προσαύξηση αποκτούν περίπου 155.000, μεταξύ των οποίων αγρότες, πολύτεκνοι συνταξιούχοι και άλλες κατηγορίες που δεν καταβάλουν εισφορές με τον ίδιο τρόπο.

5. Πάγωμα της Εισφοράς Αλληλεγγύης για όσους παίρνουν προσαύξηση

Το πέμπτο μέτρο στήριξης αφορά την Εισφορά Αλληλεγγύης και προστατεύει τους εργαζόμενους συνταξιούχους από μεταπήδηση σε υψηλότερη κλίμακα κράτησης.

Με ρύθμιση που ψηφίστηκε στο εργασιακό νομοσχέδιο, όσοι λαμβάνουν προσαύξηση λόγω απασχόλησης δεν θα αλλάζουν κλίμακα, ακόμη κι αν ονομαστικά αυξάνεται η σύνταξή τους.

Έτσι, ένας συνταξιούχος που πριν την προσαύξηση υπαγόταν σε κράτηση 3% και μετά θα περνούσε στο 6%, θα συνεχίσει να καταβάλλει την αρχική εισφορά.

Το πάγωμα αυτό της κλίμακας μεταφράζεται σε πρόσθετο καθαρό όφελος, ιδιαίτερα για συνταξιούχους μεσαίων και υψηλότερων εισοδημάτων που εργάζονται.

Σε ετήσια βάση, το κέρδος μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να φτάσει ακόμη και τα 50 ευρώ τον μήνα, ενισχύοντας αισθητά το τελικό ποσό που μένει στην τσέπη.