Συντάξεις: Ποιοι θα πάρουν αναδρομικά – Τι ισχύει για όσους δεν έκαναν αγωγές

Η μεγάλη δικαίωση των συνταξιούχων είναι πλέον γεγονός. Οι πρόσφατες αποφάσεις του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) επιβεβαίωσαν πως οι περικοπές που επιβλήθηκαν με τους νόμους 4051 και 4093 του 2012 κρίθηκαν οριστικά αντισυνταγματικές, ανοίγοντας τον δρόμο για την καταβολή αναδρομικών σε χιλιάδες δικαιούχους. Πρόκειται για τις περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις αλλά και στα Δώρα, οι οποίες αφορούν το κρίσιμο 11μηνο από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016.

Η απόφαση του ΑΕΔ οδήγησε σε επιτάχυνση των διαδικασιών στα Πρωτοδικεία, όπου είχαν εκκρεμείς προσφυγές συνταξιούχων. Οι αποφάσεις που εκδίδονται πλέον δικαιώνουν όσους προσέφυγαν δικαστικά, ενώ επανέρχεται στο προσκήνιο η συζήτηση για το αν θα πρέπει να αποζημιωθούν και όσοι δεν είχαν προλάβει να κάνουν αγωγές.

Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι η κυβέρνηση είχε καταβάλει, με νόμο τον Οκτώβριο του 2020, τα αναδρομικά από περικοπές κύριων συντάξεων, αλλά όχι από τις επικουρικές και τα Δώρα, πλην όσων είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά έως τον Ιούλιο του 2020. Η απόφαση αυτή είχε προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς άφηνε εκτός δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους που υπέστησαν τις ίδιες μειώσεις αλλά δεν μπόρεσαν να διεκδικήσουν αποζημίωση.

Πλέον, το σκηνικό αλλάζει. Οι νέες αποφάσεις αναγνωρίζουν ότι δικαιούνται αναδρομικά όλοι οι συνταξιούχοι, ανεξάρτητα από το αν είχαν ή όχι κάνει αγωγές, γεγονός που δημιουργεί πολιτική και οικονομική πίεση στην κυβέρνηση να αποκαταστήσει την αδικία. Εφόσον η πολιτεία θελήσει να προχωρήσει σε γενικευμένη αποζημίωση, θα πρόκειται για μια δαπάνη πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Τα ποσά των αναδρομικών που έρχονται είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία, τα ποσά φτάνουν έως και τις 12.888 ευρώ για ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης. Οι επιστροφές αφορούν μειώσεις επικουρικών συντάξεων, αντισυνταγματικές κρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), επανυπολογισμούς κύριων συντάξεων και μη υπολογισμό προσαυξήσεων σε επικουρικές όπου είχαν καταβληθεί αυξημένες εισφορές.

Συγκεκριμένα, οι τέσσερις βασικές ομάδες που έχουν λαμβάνειν είναι:
– Οι συνταξιούχοι με 30 και πλέον έτη ασφάλισης που δεν έχουν λάβει ακόμη τις αυξήσεις του νόμου Βρούτση.
– Οι συνταξιούχοι του Δημοσίου και οι απόστρατοι που κατέθεσαν αγωγές για την ΕΑΣ και δικαιώνονται με ποσά έως 11.753 ευρώ.
– Όσοι κατέβαλαν υψηλότερες εισφορές για επικουρική σύνταξη (άνω του 6%) και δικαιούνται προσαύξηση.
– Οι συνταξιούχοι που είχαν περικοπές 11 μηνών στις επικουρικές και στα Δώρα.

Για την τελευταία κατηγορία, τα ποσά διαμορφώνονται ανά Ταμείο:
– ΙΚΑ: από 692 έως 2.372 ευρώ.
– ΔΕΚΟ και Τράπεζες: από 2.193 έως 4.527 ευρώ.
– Δημόσιο: από 787 έως 2.820 ευρώ.
– Λοιπά ταμεία (δικηγόροι, εμποροϋπάλληλοι κ.ά.): από 668 έως 2.399 ευρώ.
– ΝΑΤ: από 503 έως 1.985 ευρώ.

Όσοι έχουν ήδη δικαστικές αποφάσεις θα λάβουν τα ποσά τους άμεσα, καθώς ο ΕΦΚΑ έχει αρχίσει τις πληρωμές. Ωστόσο, για τους περίπου 800.000 συνταξιούχους που δεν είχαν κάνει αγωγές, το μέλλον παραμένει αβέβαιο. Πολλοί θεωρούν άδικο να εξαιρεθούν, αφού υπέστησαν τις ίδιες μειώσεις και δεν είχαν τη δυνατότητα να κινηθούν νομικά λόγω της διάταξης του νόμου 4714/2020.

Ειδική κατηγορία αποτελούν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, οι οποίοι δικαιούνται αναδρομικά από την ΕΑΣ για το διάστημα Φεβρουαρίου 2017 – Δεκεμβρίου 2018. Οι επιστροφές μπορούν να φτάσουν ως τις 11.753 ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις παλαιότερων προσφυγών, τα ποσά ξεπερνούν ακόμη και τις 30.000 ευρώ. Για όσους δεν έχουν προσφύγει, υπάρχει ήδη γνωμοδότηση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που αναγνωρίζει δικαίωμα επιστροφής, ανοίγοντας τον δρόμο για καθολική ρύθμιση.

Η κυβέρνηση, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εξετάζει δύο σενάρια:
1️⃣ Την επίσπευση των πληρωμών για όσους έχουν τελεσίδικες αποφάσεις.
2️⃣ Την χορήγηση εφάπαξ επιδόματος 500–700 ευρώ στους συνταξιούχους που δεν κατέθεσαν προσφυγές, ως μορφή ισοδύναμης αποζημίωσης.

Στο μεταξύ, υπάρχουν και οι «χαμένοι» της υπόθεσης: πρόκειται για τους συνταξιούχους που αποχώρησαν από την εργασία μετά τις 13 Μαΐου 2016, με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Αυτοί λαμβάνουν ήδη συντάξεις υπολογισμένες με νέο, δυσμενέστερο τρόπο και δεν δικαιούνται αναδρομικά, αφού οι παλιές περικοπές έχουν ενσωματωθεί στο νέο μοντέλο υπολογισμού.

Η συζήτηση για τα αναδρομικά έχει επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο και δεν αποκλείεται μέσα στους επόμενους μήνες να υπάρξει νέα νομοθετική πρωτοβουλία που θα επιχειρήσει να κλείσει οριστικά αυτήν τη «μαύρη τρύπα» του ασφαλιστικού συστήματος, αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος.

ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ 11 ΜΗΝΩΝ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ-ΔΩΡΑ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ 13 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 2016

Αναδρομικά ΕΑΣ για συνταξιούχους του Δημοσίου