Συντάξεις: Τα δύο σενάρια για την αύξηση στα όρια ηλικίας – Πότε θα ληφθούν οι αποφάσεις και τι εξετάζεται

Το ενδεχόμενο αύξησης των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα επανέρχεται στο προσκήνιο, καθώς πλησιάζει η στιγμή των οριστικών αποφάσεων που θα ληφθούν στα τέλη του 2026.

Αν και το υπουργείο Εργασίας διαψεύδει ότι σχεδιάζονται δυσμενείς αλλαγές, η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει επαναξιολόγηση του προσδόκιμου ζωής ανά τριετία, ξεκινώντας από το 2021.

Η αναπροσαρμογή αυτή σημαίνει πρακτικά ότι τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση μπορεί να αυξηθούν σταδιακά από το 2027, εφόσον προκύψει ότι το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι αλλαγές αυτές δεν θα γίνουν ξαφνικά, αλλά θα ακολουθήσουν ένα μοντέλο που ήδη εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου, υπάρχουν δύο σενάρια στο τραπέζι για την επόμενη μέρα του ασφαλιστικού:

Το πρώτο σενάριο προβλέπει σταδιακή αύξηση στα όρια ηλικίας, με βάση τη λεγόμενη «αναλογία 1 προς 1», δηλαδή κάθε φορά που το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται κατά ένα έτος, θα αυξάνεται και το όριο συνταξιοδότησης κατά ένα έτος. Αυτό το μοντέλο θεωρείται από τον ΟΟΣΑ ως το πιθανότερο για την Ελλάδα, καθώς ακολουθείται ήδη από αρκετά κράτη της Ευρώπης.

Εναλλακτικά, υπάρχουν πιο ήπιες παραλλαγές:

Με αναλογία 1 προς 2/3, τα όρια ηλικίας αυξάνονται κατά 8 μήνες για κάθε 12 μήνες αύξησης του προσδόκιμου ζωής.

Με αναλογία 1 προς 1/3, η αύξηση περιορίζεται σε 4 μήνες για κάθε έτος αύξησης του προσδόκιμου.

Το δεύτερο σενάριο είναι πιο συντηρητικό και προβλέπει πάγωμα οποιασδήποτε αλλαγής έως το 2029 ή 2030, με το επιχείρημα ότι το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε σημαντικά κατά την περίοδο της πανδημίας και δεν έχει επανέλθει ακόμα στα προ της κρίσης επίπεδα. Με βάση αυτό το σκεπτικό, η Ελλάδα θα μπορούσε να αναβάλει την επόμενη αναπροσαρμογή έως ότου υπάρξουν πιο σταθερά δημογραφικά δεδομένα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία αύξηση στα όρια ηλικίας είχε τεθεί σε εφαρμογή το 2022, όταν το γενικό όριο καθορίστηκε στα 67 έτη, με δυνατότητα εξόδου στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης. Από τότε, το σύστημα παραμένει σταθερό, ωστόσο οι δημογραφικές πιέσεις και η σταδιακή γήρανση του πληθυσμού δημιουργούν πίεση για νέα προσαρμογή.

Προς το παρόν, η κυβέρνηση τονίζει ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, οποιαδήποτε αλλαγή θα εξεταστεί σε βάθος χρόνου, χωρίς να θίγονται θεμελιωμένα δικαιώματα ή όσοι βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση.

Παράλληλα, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα παραμένει χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κάτι που ενδέχεται να λειτουργήσει ανασταλτικά για άμεσες αυξήσεις στα όρια. Το 2026 θα είναι, επομένως, κομβικό έτος για τις αποφάσεις που θα καθορίσουν το συνταξιοδοτικό πλαίσιο της επόμενης δεκαετίας.