Τράπεζες: Αλλάζουν όλα στις αναλήψεις από ΑΤΜ

Μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο που οι πολίτες σηκώνουν, καταθέτουν ή μεταφέρουν χρήματα ετοιμάζεται να φέρει η ΔΙΑΣ. Σύμφωνα με πληροφορίες, δρομολογείται η δημιουργία ενός ενιαίου δικτύου ΑΤΜ, το οποίο θα εξυπηρετεί όλους τους πελάτες ανεξαρτήτως της τράπεζας στην οποία ανήκουν.

Αυτό σημαίνει ότι ένας πολίτης θα μπορεί να κάνει ανάληψη ή κατάθεση από οποιοδήποτε μηχάνημα, χωρίς να πληρώνει προμήθεια, όπως συμβαίνει σήμερα όταν χρησιμοποιεί ΑΤΜ άλλης τράπεζας. Οι επιβαρύνσεις που έφταναν έως και τα 3 ευρώ, πλέον είτε θα εξαλειφθούν είτε θα μειωθούν δραστικά.

Το σύστημα θα βασίζεται στην τεχνολογία IRIS, την ίδια που χρησιμοποιείται ήδη για άμεσες μεταφορές χρημάτων. Η επιβεβαίωση κάθε συναλλαγής θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο, μέσω QR code και mobile banking, εξασφαλίζοντας ταχύτητα και υψηλό επίπεδο ασφάλειας.

Στόχος της ΔΙΑΣ είναι να ενώσει όλα τα ΑΤΜ της χώρας — από την Εθνική, την Eurobank, την Πειραιώς και την Alpha Bank — σε ένα κοινό ψηφιακό οικοσύστημα. Ο πελάτης θα σκανάρει έναν κωδικό από την εφαρμογή της τράπεζάς του και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα θα έχει ολοκληρώσει τη συναλλαγή του, χωρίς κάρτα, χωρίς προμήθειες και χωρίς καθυστέρηση.

Η πρωτοβουλία αυτή έχει διπλό στόχο: την ελάφρυνση των καταναλωτών και την ενίσχυση του ανταγωνισμού. Το νέο μοντέλο υπόσχεται λιγότερες ουρές, χαμηλότερα κόστη και απλούστερες διαδικασίες, σε μια εποχή που οι πολίτες διαμαρτύρονται για την πολυπλοκότητα και το κόστος των τραπεζικών συναλλαγών. Αν το σχέδιο προχωρήσει ομαλά, το δίκτυο αναμένεται να τεθεί σε πιλοτική λειτουργία στις αρχές του 2026.

Ωστόσο, πίσω από την καινοτομία αυτή, αρκετοί αναλυτές βλέπουν και πιθανούς κινδύνους. Ο πρώτος αφορά την υπερσυγκέντρωση δεδομένων: όλες οι συναλλαγές θα περνούν από ένα ενιαίο σύστημα, κάτι που δίνει στη ΔΙΑΣ και στους φορείς διαχείρισης τεράστια πρόσβαση στην οικονομική δραστηριότητα των πολιτών.

Ο δεύτερος κίνδυνος σχετίζεται με την κατάργηση των μετρητών. Πολλοί θεωρούν ότι η ενοποίηση των ΑΤΜ και η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών ίσως αποτελέσουν το επόμενο βήμα προς μια πλήρως ψηφιακή οικονομία, όπου κάθε ευρώ θα είναι ιχνηλάσιμο και οι φυσικές συναλλαγές θα μειωθούν δραματικά.

Αν και η ΔΙΑΣ υποστηρίζει ότι η πρωτοβουλία της στοχεύει αποκλειστικά στη διευκόλυνση των πολιτών, οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι ένα κοινό δίκτυο ενδέχεται να μειώσει τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας μια μορφή «αόρατου μονοπωλίου». Αν όλες οι τράπεζες χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα, ενδέχεται να μπορούν στο μέλλον να επιβάλλουν ενιαίες χρεώσεις, χωρίς εναλλακτικές για τον καταναλωτή.

Την ίδια στιγμή, προκύπτουν και ζητήματα ασφάλειας. Η χρήση κινητών τηλεφώνων, QR κωδικών και εφαρμογών σημαίνει ότι κάθε συναλλαγή θα αφήνει ψηφιακά ίχνη, αφαιρώντας κάθε έννοια ανωνυμίας. Επιπλέον, μια κυβερνοεπίθεση σε ένα ενιαίο δίκτυο θα μπορούσε να επηρεάσει το σύνολο του συστήματος.

Παρά τα ερωτήματα, το «μεγάλο πείραμα των τραπεζών» αποτελεί αναμφίβολα μια τομή για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Αν πετύχει, θα μεταμορφώσει τις συναλλαγές, μειώνοντας το κόστος και φέρνοντας την Ελλάδα πιο κοντά στο ευρωπαϊκό πρότυπο των ψηφιακών πληρωμών.

Μέχρι τότε, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο αν αυτή η αλλαγή θα αποδειχθεί βήμα προς την απελευθέρωση του πελάτη ή προς έναν πλήρη έλεγχο της οικονομικής του δραστηριότητας. Το σίγουρο είναι ότι το νέο δίκτυο ΑΤΜ θα αποτελέσει σημείο καμπής για τις τραπεζικές συναλλαγές των επόμενων ετών.