Τραπεζικές μεταφορές: Πώς κινδυνεύουν οι χρήστες και τι αλλάζει από 9 Οκτωβρίου

Οι άμεσες τραπεζικές μεταφορές έχουν κατακτήσει τα τελευταία χρόνια σημαντική θέση στις καθημερινές συναλλαγές. Επιτρέπουν σε έναν χρήστη να μεταφέρει χρήματα σε πραγματικό χρόνο, ανεξαρτήτως ώρας ή ημέρας, ακόμη και σε αργίες, με το ποσό να είναι άμεσα διαθέσιμο στον τραπεζικό λογαριασμό του παραλήπτη. Η ταχύτητα και η ευκολία τις καθιστούν ιδανικό εργαλείο πληρωμών που συμπληρώνει κάρτες και ψηφιακά πορτοφόλια.

Ωστόσο, αυτή η αμεσότητα έχει και ένα σκοτεινό πρόσωπο: μόλις ολοκληρωθεί μια συναλλαγή, είναι πρακτικά αδύνατο να ανακληθεί. Αυτό σημαίνει ότι όποιος πέσει θύμα απάτης ή κάνει λάθος, δύσκολα θα καταφέρει να πάρει πίσω τα χρήματά του.

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που κρύβουν οι συναλλαγές

Η άμεση μεταφορά χρημάτων κρύβει δύο βασικούς κινδύνους:

1. Απάτη ή λάθος που δεν μπορεί να διορθωθεί. Αν το ποσό σταλεί σε λάθος λογαριασμό ή σε απατεώνα, η επιστροφή του είναι σχεδόν αδύνατη.
2. Έλλειψη χρόνου για έλεγχο. Η συναλλαγή ολοκληρώνεται σε δευτερόλεπτα, χωρίς να υπάρχει περιθώριο δεύτερης σκέψης ή ελέγχου του παραλήπτη.

Αυτοί οι δύο παράγοντες καθιστούν τις άμεσες μεταφορές επικίνδυνες αν δεν χρησιμοποιούνται με προσοχή.

Οι πιο συχνές απάτες που συναντούν οι χρήστες

Οι εγκληματίες έχουν αναπτύξει διάφορες μεθόδους για να ξεγελούν τα θύματα:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σταματήστε να αφήνετε αυτή τη συσκευή στην πρίζα – Φουσκώνει τον λογαριασμό χωρίς να το καταλάβετε

• Phishing και spoofing. Με emails, SMS ή τηλεφωνήματα που μοιάζουν να προέρχονται από τράπεζες, εταιρείες ή γνωστά πρόσωπα, πείθουν το θύμα να αποκαλύψει στοιχεία ή να μεταφέρει χρήματα σε λογαριασμούς απατεώνων.
• Κοινωνική μηχανική. Δημιουργούν αίσθημα επείγοντος ή φόβου ώστε το θύμα να ενεργήσει γρήγορα χωρίς να σκεφτεί.
• Απάτη με ψεύτικο ατύχημα. Κάποιος υποδύεται συγγενή ή δικηγόρο και ισχυρίζεται ότι αγαπημένο πρόσωπο εμπλέκεται σε ατύχημα, ζητώντας άμεση μεταφορά για να αποφευχθούν υποτιθέμενες συνέπειες.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το θύμα πείθεται να μεταφέρει χρήματα άμεσα. Μόλις ολοκληρωθεί η συναλλαγή, τα χρήματα εξαφανίζονται.

Γιατί τα χρήματα δεν μπορούν να επιστραφούν

Ο κανονισμός SEPA δεν επιτρέπει την ανάκληση συναλλαγής αφού τα χρήματα πιστωθούν στον λογαριασμό του παραλήπτη. Ακόμη κι αν γίνει καταγγελία, χρειάζεται χρόνος μέχρι να κινηθούν οι αρχές, ενώ οι απατεώνες έχουν ήδη μεταφέρει τα ποσά αλλού. Αυτό σημαίνει πως η πιθανότητα ανάκτησης είναι εξαιρετικά μικρή.

Πώς να προστατευτούν οι χρήστες

Για να μην πέσει κανείς θύμα, χρειάζεται επαγρύπνηση:

• Έλεγχος προσεκτικά του IBAN και των στοιχείων παραλήπτη. Ένα μικρό λάθος μπορεί να στείλει τα χρήματα σε λάθος άτομο.
• Επιβεβαίωση της ταυτότητας του παραλήπτη, ειδικά αν η συναλλαγή γίνεται για πρώτη φορά.
• Αποφυγή συναλλαγών υπό πίεση ή βιασύνη. Οι απατεώνες εκμεταλλεύονται πάντα το αίσθημα του επείγοντος.

Οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες που έρχονται τον Οκτώβριο

Στις 9 Οκτωβρίου 2025, τίθενται σε ισχύ νέοι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις άμεσες μεταφορές. Κεντρικός στόχος είναι η ενίσχυση της ασφάλειας των συναλλαγών και η μείωση των κινδύνων απάτης.

Οι τράπεζες θα είναι πλέον υποχρεωμένες να εφαρμόζουν «Επαλήθευση Δικαιούχου» (Verification of Payee – VoP). Αυτό σημαίνει ότι πριν ολοκληρωθεί η μεταφορά, θα ενημερώνουν τον πελάτη αν τα στοιχεία που έχει εισάγει ταιριάζουν με εκείνα του πραγματικού δικαιούχου. Σε περίπτωση που υπάρχει μερική αντιστοίχιση ή προβλήματα (π.χ. κλειστός λογαριασμός), ο πελάτης θα λαμβάνει σχετική ειδοποίηση.

Με τον τρόπο αυτό, θα μειωθούν τα λάθη και θα είναι δυσκολότερο για τους απατεώνες να ξεγελούν τα θύματα. Ωστόσο, η προσοχή των χρηστών παραμένει ο πιο σημαντικός παράγοντας προστασίας.