Το άγνωστο σημάδι πως έχετε υψηλή χοληστερίνη

Η υψηλή χοληστερίνη ή υπερχοληστερολαιμία, αποτελεί έναν από τους πιο ύπουλους και συνάμα επικίνδυνους παράγοντες κινδύνου για την καρδιαγγειακή υγεία. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εμφανίζει συμπτώματα, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως έμφραγμα, εγκεφαλικό ή θρόμβωση.

Πρόκειται για μια «σιωπηλή» κατάσταση που εξελίσσεται σταδιακά, χωρίς να γίνεται άμεσα αντιληπτή. Ωστόσο, σύμφωνα με το British Heart Foundation, υπάρχουν κάποια εξωτερικά σημάδια που μπορεί να «προδώσουν» αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, ιδιαίτερα σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό υπερχοληστερολαιμίας.

Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των ενδείξεων μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια, καθώς η καθυστέρηση στη διάγνωση αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών και αγγειακών επεισοδίων.

Τα τρία ορατά σημάδια της υψηλής χοληστερίνης

1. Ξανθώματα:
Πρόκειται για κίτρινους όγκους ή οζίδια, πλούσια σε χοληστερίνη, που μπορεί να εμφανιστούν γύρω από τους τένοντες – κυρίως στον Αχίλλειο τένοντα, στα γόνατα ή στις αρθρώσεις των δαχτύλων. Γνωστά ως τενόντια ξανθώματα, εμφανίζονται συχνότερα σε άτομα με σοβαρά αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης και συνδέονται τόσο με την κοινή υπερχοληστερολαιμία όσο και με σπάνιες κληρονομικές διαταραχές, όπως η εγκεφαλοτενόντια ξανθωμάτωση.

2. Ξανθελάσματα:
Μικρές, επίπεδες, κιτρινωπές κηλίδες στην εσωτερική γωνία των βλεφάρων. Αν και δεν είναι αποκλειστικά ενδεικτικές της υψηλής χοληστερίνης, θεωρούνται ένδειξη δυσλιπιδαιμίας, ειδικά όταν συνοδεύονται από άλλα σημάδια ή ιστορικό καρδιοαγγειακής νόσου.

3. Arcus Senilis (γεροντότοξο):
Ένας λευκός ή γκριζωπός δακτύλιος γύρω από την ίριδα του ματιού. Αν και είναι φυσιολογικός με την πρόοδο της ηλικίας, σε νεότερα άτομα μπορεί να σηματοδοτεί αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης. Η εμφάνιση του Arcus Senilis σε άτομα κάτω των 45 ετών συσχετίζεται συχνά με αυξημένο καρδιοαγγειακό κίνδυνο.

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Η χοληστερίνη είναι ένα είδος λιπιδίου που κυκλοφορεί στο αίμα και είναι απαραίτητη για πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Όταν όμως τα επίπεδά της αυξάνονται υπερβολικά –ειδικά της LDL (κακής) χοληστερίνης– αρχίζει να εναποτίθεται στα τοιχώματα των αρτηριών, οδηγώντας σε αθηροσκλήρωση και μειώνοντας τη ροή του αίματος.

Σύμφωνα με το British Heart Foundation, η υψηλή χοληστερίνη είναι συχνά ένας «σιωπηλός δολοφόνος», αφού πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι την έχουν μέχρι να εμφανιστούν οι επιπλοκές – συχνά υπό τη μορφή εμφράγματος ή εγκεφαλικού.

Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία, μια κληρονομική κατάσταση που επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να επεξεργάζεται τη χοληστερίνη, μπορεί να προκαλέσει υπερβολικά αυξημένα επίπεδα LDL ακόμη και σε νεαρή ηλικία, χωρίς την ύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου.

Πώς αντιμετωπίζεται

Δεν υπάρχει μία και μοναδική θεραπεία για την υψηλή χοληστερίνη. Αντιθέτως, ο έλεγχός της επιτυγχάνεται με έναν συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής και –όταν χρειάζεται– φαρμακευτικής αγωγής. Οι βασικοί άξονες πρόληψης και αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:

• Υγιεινή διατροφή: Περιορισμός κορεσμένων λιπαρών, ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφών, αύξηση κατανάλωσης φυτικών ινών, φρούτων και λαχανικών.

• Άσκηση: Τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας σωματικής δραστηριότητας την ημέρα, πέντε φορές την εβδομάδα.

• Διακοπή καπνίσματος

• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ

• Έλεγχος βάρους

Αν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν είναι αρκετές, οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν στατίνες, οι οποίες μειώνουν την παραγωγή χοληστερίνης στο ήπαρ.

Τι να κάνετε

Η τακτική εξέταση χοληστερίνης μέσω αιματολογικών εξετάσεων είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να διαπιστώσετε αν βρίσκεστε εντός φυσιολογικών ορίων. Οι ειδικοί συνιστούν προληπτικό έλεγχο από την ηλικία των 20 ετών και συχνότερο έλεγχο σε άτομα με ιστορικό υπερχοληστερολαιμίας στην οικογένεια.

«Η χοληστερίνη είναι ύπουλη. Μπορεί να δράσει σιωπηλά για χρόνια και να εκδηλωθεί ξαφνικά με ένα καρδιακό επεισόδιο. Η πρόληψη είναι το πιο ισχυρό μας όπλο», αναφέρει χαρακτηριστικά το British Heart Foundation.